امامان عليهم السلام را به صلاح نمى‌ديدند و يا چون هدف آنان مبارزه با ظلم و امر به معروف و نهى از منكر بود و گروهى از عامه نيز به همين انگيزه با آنان همراه شده بودند، درآن مقطع به صلاح نمى‌ديدند كه عقايد خود را به صراحت اعلام كنند، بلكه گاهى توريه مى‌كردند و تقيه مى‌نمودند. گاهى اين تقيه‌ها با اشاره و راهنمايى خود امام عليه‌السلام بود. مثلا وقتى مختار عليه حكومت اموى و به خونخواهى امام حسين قيام كرد، با هدايت و دستور امام سجاد، محمد بن حنفيّه رهبرى و هدايت قيام را به عهده گرفت و مختار بيشتر ارتباطش با ابن حنفيّه بود و از اينجا گروهى مختار را بنيانگذار كيسانيه و يا از كيسانيه و معتقدان به امامت ابن حنفيه شمرده‌اند. [1]

2- گروههاى ساختگى نويسندگان ملل و نحل: متأسفانه نويسندگان ملل و نحل سنّى مذهب، وقتى اختلاف وسيع در عقايد و احكام را بين اهل سنّت مشاهده كردند، درصدد بر آمدند كه براى شيعيان نيز گروههايى بتراشند و به آنها نسبت دهند. از جمله اين گروههاى ساختگى مى‌توان به »سبائيه» و »غرابيه» اشاره كرد. علامه سيد مرتضى عسكرى در كتاب »عبدالله بن سبا» ثابت كرده است كه اصولا در تاريخ شخصى به نام »عبدالله بن سبا» و گروهى طرفدار وى به نام »سبائيه» وجود نداشته است؛ همچنانكه «غرابيه» نيز گروهى ساخته ذهن آن نويسندگان است. در شرح فرقه غرابيه گفته‌اند:

«غُرابيه گروهى هستند كه گمان دارند خداوند جبرئيل (ع) را به سوى على فرستاد ولى جبرئيل به خطا به سوى محمد (ص) رفت و وحى را به او داد، براى اينكه محمد و على شبيه‌تر به هم بودند از دو كلاغ يا دو مگس و ...». [2]

اين است تنها معرفى نويسندگان براى غُرابيه بدون اين كه معين كنند كه مؤسس آنها كيست؟ در چه شهر و عصرى بوده‌اند؟ چه كسى آنان را ديده وعقايدشان را شنيده و ...؟

3- نفوذيهاى دشمنان: از آنجا كه شيعيان عقايد متين، مستحكم و مستدلّى‌

[1] - نقش ائمه در احياى دين، ج 10، ص 93-94

[2] - همان مدرك، ص 68