نام کتاب : زندگانی امام باقر نویسنده : حیدری، احمد جلد : 1 صفحه : 16
رسيده و در كتب شيعه و سنّى ثبت
است. در يك سرى از اين روايات، تعداد امامان، خلفا و زمامداران بعد از آن حضرت
تعيين شده، گرچه نام آنان ذكر نشده است. [1] از جمله:
مسروق گويد: ما نزد عبدالله بن
مسعود نشسته بوديم واو قرآن را به ما ياد مىداد.
مردى به وى گفت:
اى اباعبدالرحمن، آيا از رسول خدا
نپرسيديد كه اين امت چند خليفه خواهد داشت؟ عبدالله درجواب گفت:
از آن هنگام كه من به عراق
آمدهام، جز تو كسى از من اين سؤال را نكرده است.
(آنگاه افزود:) آرى ما از پيامبر
اين مسأله را سؤال كرديم و آن حضرت فرمود:
اين حديث كه به چند طريق و با
سندهاى صحيح و در كتب معتبر عامه ثبت شده، آنان را به حيرانى و سرگردانى عجيبى
گرفتار كرده است، زيرا نتوانستهاند معنايى درخور عقايد مقبول عامّه براى آن
بيابند و اين دوازده نفر را معين كنند. به عنوان مثال سيوطى در شرح اين احاديث
مىنويسد:
قاضى عياض گويد: شايدمنظور از اين
دوازده نفر، خلفايى هستند كه درمدت عزت، شوكت و قدرت اسلام عهدهدار خلافت شدهاند
و آنها خلفاى بعد از پيامبرتا زمان وليد بن يزيد اموى هستند، زيرا در آن زمان ديگر
اتفاق برخليفه از دست رفت و ....
بعد به نقل از ابن حجر، ضمن نيكو
شمردن توجيه قاضى عياض خلفاى متفق
[1] - البته در يك سرى ديگر از
روايات، علاوه بر تعداد، نام آنان نيز ذكر شده است. ر. ك. مقتل الحسين خوارزمى، ج
1، ص 94 و ينابيع الموده، ص 258 ومناقب خوارزمى
[2] - نقش ائمه دراحياى دين، ج
11، ص 73 به نقل از مسند احمد، ج 1، ص 398 و 406 مستدرك الصحيحين، ج 4، ص 501 كنز
العمال، ج 3، ص 26 - الصواعق المحرقه، ص 20 - الجامع الصغير، ج 1، ص 75. سيوطى در
تاريخ الخلفا، ص 10، چاپ مصر اين حديث را با الفاظ مختلف از محدّثان اهل سنّت به
چند طريق نقل كرده است
نام کتاب : زندگانی امام باقر نویسنده : حیدری، احمد جلد : 1 صفحه : 16