ماديّات بر حق تعالى از لغزشگاههاى عمده است و امامان به همين علت عامّه مردم را از تفكر در ذات حق نهى مى‌كردند.

امام باقر فرمود:

«درباره مخلوقات خدا سخن گوييد ولى درباره خدا (و ذات حق) سخن مگوييد زيرا سخن گفتن در اين باب جز بر تحيّر گوينده نمى‌افزايد». [1]

در بيان ديگرى فرمودند:

«خداوند نه قابل تعقل است ونه محدود. آنچه در وهم تو آيد، خداوند خلاف آن است و با چيزى شبيه نيست و وهمها او را درك نتوانند كرد، چگونه او را درك كنند و حال آن كه او برخلاف آن است كه تعقل شود و خلاف متصورات ذهنهاست. درباره خدا فقط همين اندازه مى‌توان توهم و تصور كرد كه او نه قابل تعقل است و نه حدى دارد». [2]

ب- ردّ مشبهه، مجسّمه و معطّله: گروهى در تصور خود، خدا را با مخلوقاتش تشبيه مى‌كردند و صفات مخلوقات را با همان كيفيت براى خدا نيز تصور مى‌كردند و براى خدا جسم قائل بودند و رؤيت حق را با چشم سر ممكن مى‌شمردند و گروهى نيز توصيف حق و تصور او را به عنوان شى‌ء نيز نهى مى‌كردند و اين باب را تعطيل مى‌دانستند. امام همه اين اعتقادات را باطل شمرد و اعتقاد حق را تشريح كرد.

راوى در مورد اوصاف خدا از امام سؤال كرد و امام در جواب فرمود:

«والاست خداى جبّار، والاست خداى جبار، هر كه به آنچه آنجاست دست درازى كند، هلاك گردد». [3]

محمد بن مسلم از امام پرسيد: فدايت شوم قومى از اهل عراق گمان مى‌كنند

[1] - اصول كافى، ج 1، ص 92

[2] - همان مدرك، ص 82

[3] - همان مدرك، ص 94