تصرف نمايد.

امام باقر (ع) در دوران امامت پدر و درهمان اوان كودكى خود، باز هم شاهد دو جنايت عظيم امويان بود. جنايت اول هتك حريم نبوى و قتل عام و هتك ناموس مسلمانان توسط سپاه جنايتكار يزيد بود و درواقعه دوم شاهد هتك حريم خانه خدا، آتش زدن و به منجنيق بستن كعبه مقدس بود. وقوع اين حوادث دردناك در چند سال پياپى نشانگر جو خفقان و فشار و سلطه جابرانه‌اى است كه حكام اموى برمقدرات و مقدسات مسلمانان داشتند.

مدينه در انتظار امام‌

قبل از آن كه امام باقر عليه‌السلام در صحنه‌هاى علمى و سياسى ظاهر شود، بسيارى از مردم مدينه به واسطه جابربن عبدالله انصارى با آن بزرگوار ناديده آشنا شده و چشمانشان منتظر رؤيت آن جمال بى مثال بود. جابر بن عبدالله انصارى، صحابى بلند مرتبه پيامبر، پيرمرد محاسن سفيدى كه ديدارش مردم را به ياد پيامبر مى‌انداخت، در مسجد پيامبر مى‌نشست و به اميد ديدار پيشواى پنجم و درانتظار لحظه موعود براى رساندن سلام پيامبر، فرياد بر مى‌آورد:

«يا باقِرَالْعِلْمِ، يا باقِرَالْعِلْمِ»

اى شكافنده علم، اى شكافنده علم‌

مردم مدينه- درابتدا كه از راز كار او آگاه نبودند- مى‌گفتند: جابر (براثر پيرى و ضعف انديشه) هذيان مى‌گويد. و جابر در پاسخ آنان مى گفت: نه، به خدا سوگند هذيان نمى‌گويم و ليكن از رسول خدا شنيدم كه فرمود:

«تو بزودى مردى ازخاندان مرا درك خواهى كرد كه نام او، نام من و شمايل او شمايل من است و علم و دانش را مى‌شكافد.»