امام وانقلابيون‌

امام همچنان كه خويش از مخالفان سرسخت حكومت اموى بود، نسبت به كسانى كه درمقابل ظلم و ستم بنى اميه سرسازش نداشته و خواستار برچيدن اين نظام واقامه قسط و عدل بودند، روى موافق نشان مى‌داد. البته زمان امام باقر، دوران اوج قدرت بنى اميه بود و چنانچه حركتى نظامى به مخالفت بر مى‌خاست، به شدت سركوب مى‌شد واز لحاظ فرهنگى نيز، زمينه قيام آماده نبود، بدين جهت نه امام قيام كرد ونه درزمان وى حركتى به مخالفت با حكومت مشاهده شد؛ ولى بودند افرادى كه مخالف حكومت ومنتظر فرصت مناسب بودند و درجامعه نيز به مخالفت شناخته مى‌شدند. از جمله اين افراد مى‌توان زيدبن على عموى امام را نام برد. گرچه امام درآن مقطع خاص وى را از اقدام عليه حكومت بر حذر داشت و وى نيز پذيرفت. (1) ولى موضع مخالفت زيد را تاييد كرد واو را به قيام عليه ظلم و برقرارى عدالت درآينده مناسب تشويق نمود. درهمين راستا امام گاهى مى‌فرمود:

«اين (زيد) بزرگ خاندان من است و به خونخواهى آنان برخواهد خواست.» (2)

دربيانى ديگر فرمود:

«خداوندا پشتم را به زيد محكم گردان». (3)

در موردى ديگر، وقتى زيد برامام باقر (ع) وارد مى‌شود، امام (ع) اين آيه را تلاوت مى‌كند:(يا ايُّهَا الَّذينَ امَنُوا كُونُوا قَوَّمينَ بِالْقِسطِ شُهَداءَلِلَّهِ) (4)، بعد ادامه مى‌دهد:

به خدا قسم اى زيد، تواز اهل اين آيه هستى

---------------------------.

(1) - امام باقر عليه‌السلام در زمان خود بنابر مصالحى زيد را از قيام نهى كرد وزيد نيز اطاعت نمود و درزمان امام صادق و به‌اذن ايشان قيام كرد. ر. ك. شخصيت و قيام زيدبن على (ع)، ص 55 و 127

(2) - بحار، ج 46، ص 194

(3) - الغدير، ج 3، ص 70

(4) - نساء، آيه 34 (اى مؤمنان از قيام كنندگان براى عدالت و از شهادت دهندگان براى خدا باشيد.)