كم آن حضرت به هنگام شهادت امام هشتم باعث شد كه برخى از شيعيان دچار حيرت و سرگردانى شوند و اختلاف كلمه و پراكندگى مردم از اين ناحيه خطرى بود كه تشيع را تهديد مى‌كرد، امّا امام جواد عليه السلام با پاسخگويى به سؤالات و تثبيت امامت خود به بهترين وجه ممكن، امت و امامت را از آن گرداب سخت و هولناك كه با آن روبرو شده بودند نجات داد و اتحاد شيعيان را مستحكم كرد به گونه‌اى كه پس از دوران امامت آن حضرت هيچ انشعابى در شيعه پديد نيامد.

از بركاتى كه از رهگذر امامت امام جواد عليه السلام نصيب شيعيان شد و باعث گسترش و انسجام آنان گشت، كاهش نسبى جو وحشت و اختناق سياسى نسبت به آنها بود.

تلاشهاى آن حضرت در آن شرايط موجب ريشه دارتر شدن مكتب تشيع از نظر عقيدتى، فكرى، سياسى و فقهى شد. و به حق وجود امام (ع) براى شيعيان مصداق سخن امام هشتم (ع) بود كه فرمود: اين مولودى است كه براى شيعيان ما كسى با بركت تر از او زاده نشده است. [1]

شيعيان در دوران امام محمد تقى عليه السلام در سرتاسر سرزمينهاى اسلامى پراكنده بودند، بسيارى از آنها در بغداد، مدائن و عراق سكونت داشتند [2] برخى در مصر زندگى مى‌كردند. در اثر هجرت تعدادى از محدثان كوفه، همچون «محمدبن محمد بن اشعث»، «احمد بن سهل» و بخصوص در اثر اقامت «اسماعيل بن موسى بن جعفر» در مصر و فعاليت آنان در آن سرزمين مذهب شيعه بدانجا نيز نفوذ كرده بود. [3]

«على بن اسباط» پس از شهادت امام هشتم (ع) با دقت به قيافه امام جواد (ع) مى‌نگريست تا آن را به ذهن بسپارد و در بازگشت، براى پيروانِ امام (ع) در منطقه مصر توصيف كند [4] و اين نشان مى‌دهد كه امام (ع) در آنجا نيز پيروان و ارادتمندانى داشته است.

بسيارى از شيعيان نيز در مناطق مختلف ايران چون: خراسان، سيستان، رى، قم،

[1] - اعلام الورى، ص 332

[2] - الغيبه، شيخ طوسى، ص 212 به نقل حيات فكرى و سياسى امامان شيعه، ج 2، ص 132

[3] - ر. ك - سيره پيشوايان، پيشوايى، ص 561

[4] - ر. ك - كافى، ج 1، ص 384