نام کتاب : تاریخ زندگانی امام جواد نویسنده : حسینی شاهرودی، محمد جلد : 1 صفحه : 166
طبرستان، طالقان و اهواز زندگى مىكردند. شيعيانى از اين
مناطق به حضور امام جواد (ع) مىرسيدند، براى آن حضرت خمس ارسال مىكردند و يا وكلايى
از جانب آن حضرت در اين مناطق فعاليت داشتهاند. [1] كه همگى دليل حضور شيعيان در اين
مناطق مىباشد.
سابقه تشيع در ايران به قبل از حكومت عباسيان باز مىگردد؛
چنانكه جرجى زيدان در اين باره مىگويد:
خراسانيان و دوستان آنان از اهل طبرستان و ديلم قبل از
برقرارى حكومت عباسيان از شيعيان على (ع) بودند. [2]
و نيز احمد امين مىگويد:
تشيع (چون خون) در رگهاى فارس (ايرانيان) جارى است. [3]
سفر امام هشتم (ع) به خراسان و ورود علويان به ايران سرآغاز
تحول مهمى در گسترش تشيع در ايران به حساب مىآيد. همچنين فعاليتهاى شاگردان و وكلاى
ائمه و امام جواد (ع) در مناطق و نواحى مختلف ايران در ترويج عقايد و فقه شيعه نقش
بسزايى داشت. شايد بتوان گفت ايران در دوران امام جواد (ع) از مهمترين مراكز تشيع بوده
است؛ از اين رو، قيامهاى علويان و مخالفت مردم با دستگاه خلافت بيشتر در ايران بوده
است كه به دو نمونه اشاره مىكنيم.
1- در سال
210 هجرى، مردم قم عليه مأموران مأمون شورش كردند. علت مخالفت آنها اين بود كه مأمون
هنگام بازگشت از خراسان به سوى بغداد، ماليات مردم رى را تخفيف داده بود. مردم قم نيز
به او نامه نوشتندو تقاضا كردند همانند رى با آنها رفتار كند ولى مأمون نپذيرفت. مردم
سر به شورش و تمرد برداشتند. مأمون سپاهيانى را مأمور سركوبى آنان كرد. سپاهيان مأمون
پس از محاصره و كشتن گروهى از مردم و تخريب حصار شهر، آنان را سركوب نمودند و ماليات
را كه دو ميليون درهم بود، به هفت ميليون
[1] - ر. ك - سيره
پيشوايان، ص 561 و حيات فكرى و سياسى امامان شيعه، ج 2، ص
133
[2]
- تاريخ تمدن اسلامى، ج 2، جزوۀ 4، ص 232 به
نقل الحياة السياسية للامام الرضا (ع)، ص 172
[3] - ضحى الاسلام، ج 3، ص
295 به نقل الحياة السياسية للامام الرضا (ع)، ص
172
نام کتاب : تاریخ زندگانی امام جواد نویسنده : حسینی شاهرودی، محمد جلد : 1 صفحه : 166