«ثَلاثٌ يَجْلِبْنَ المَوَدّة: الْانْصافُ فِى الْمُعاشِرَةِ وَ الْمُواساةُ فِى‌الشِدَّةِ و الرُّجُوعُ عَلى قَلْبٍ سَليم» [1]

سه چيز سبب جلب محبت ديگران است: انصاف در معاشرت، برابرى و مواسات در سختيها و بازگشت به قلبى صاف و پاك.

در اين درس به گوشه‌هايى از رفتار و اخلاق اجتماعى امام محمد تقى عليه السلام اشاره مى‌كنيم:

1- جود و بخشش‌

پيشواى نهم عليه السلام از نظر جود و سخاوت در مرتبه‌اى قرار داشت كه اين صفت از ويژگيهاى آن حضرت قرار گرفت و به «جوادالائمه» ملقّب گشت. صفدى مى‌نويسد:

امام جواد عليه السلام هر سال بيش از يك ميليون درهم بين نيازمندان مدينه تقسيم مى‌كرد. [2]

امام‌جواد (ع) بخشش به‌كسانى‌كه بر او حقى دارند را بر خود لازم مى‌دانست و مى‌فرمود:

«مِنْ سَخاءِ الْمَرْءِ بِرَّهُ بِمَنْ يَجِبُ حَقُّهُ عَلَيْهِ» [3]

از نشانه‌هاى سخاوت مرد بخشش به كسانى است كه بر او حقى دارند.

ابوهاشم مى‌گويد:

ابوجعفر (ع) كيسه‌اى‌محتوى سيصددينار به من داد تا آن را براى بعضى از پسرعموهايش ببرم. [4]

اسماعيل بن عباس هاشمى گويد:

روز عيدى خدمت امام جواد عليه السلام رسيدم و از تنگدستى به آن حضرت شكايت كردم.

[1] - بحارالانوار، ج 78، ص 82

[2] - الوافى بالوفيات، ج 4، ص 105 به نقل از ائمتنا، ج 2، ص 160

[3] زندگانى حضرت امام محمد تقى، ص 183

[4] - بحارالانوار، ج 50، ص 41 و ارشاد، ص 326