«مَنْ اصْغى‌ الى‌ ناطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ فِانْ كانَ النَّاطِقُ عَنِ اللَّهِ فَقَدْ عَبَدَ اللَّهَ وَ انْ كانَ النَّاطِقُ يَنْطِقُ عَنْ لِسانِ إِبْليس فَقَدْ عَبَدَ ابليسٍ» [1]

كسى كه به سخن گوينده‌اى گوش فرا مى‌دهد او را پرستيده است. بنابراين اگر او از خدا مى‌گويد در واقع خدا را پرستش كرده و اگر از زبان ابليس سخن مى‌گويد شيطان را مورد ستايش قرار داده است.

سخن هرچه باشد و از هر كس صادر شود اثر خود را بر دل آدمى مى‌گذارد و از آنجا كه هدف سخن گويان مختلف است برخى انسان را به حق مى‌خوانند و برخى سخنگوى باطلند. انسان در برابر هر كدام كه تسليم شود و سخن آنان را بپذيرد در حقيقت يك نوع كُرنش و پرستش كرده است؛ زيرا روح پرستش چيزى جز تسليم نيست.

شماتت روزگار

«مَنْ عَتَبَ عَلَى الزَّمانِ طالَتْ مَعْتَبَتَهُ» [2]

كسى كه به روزگار با ديده بدبينى و انكار نگاه كند و لب به ملامت آن بگشايد ملامتش به درازا مى‌كشد و از آن طَرْفى نمى‌بندد.

زمان بستر وقوع حوادث است و روزگار در وقوع آن نقشى ندارد بلكه عوامل گوناگونِ ديگرى در وقوع هر حادثه دست به دست هم داده و آن را به وجود مى‌آورند.

كسى كه از پى‌جويى عوامل واقعى غفلت ورزيده و هر مشكل و شكست را به روزگار نسبت دهد و هميشه باديد منفى به آن نگاه كند، طبيعى است كه دچار يأس و نااميدى مى‌گردد و زندگى بر او سخت مى‌شود. اما اگر روزگار را بسترى براى انجام كارهاى نيك و پسنديده ببيند و تلاش كند از آن نهايت استفاده و بهره‌بردارى را داشته باشد، مشكلاتش يكى پس از ديگرى حل خواهد شد. و اين مشكلات نتيجه عمل ماست كه به ما برمى‌گردد پس چگونه مى‌توان آن را به روزگار و زمانه نسبت داد؟

[1] - تحف العقول، ص 456

[2] - بحارالانوار، ج 77، ص 386