نام کتاب : تاریخ زندگانی امام حسن مجتبی نویسنده : رفیعی، علی جلد : 1 صفحه : 57
از
«مغيرة بن شعبه»، «عبداللّه بن عامر» و «عبدالرّحمان بن حكم» براى امام مجتبى (ع)
ارسال داشت.
هيأت
نمايندگى، وارد اردوگاه «مداين» شده به سمت خيمه امام (ع) پيش رفتند. آنان در حالى
كه خيمهها را از نظر مىگذراندند، با خود به گفتگو پرداختند. يكى از آنان با صداى
بلند به ديگران گفت:
خوب شد،
خدا به دست فرزند رسول خدا (ص) خونها را حفظ كرد و فتنه را خوابانيد و آرزوى صلح
را برآورده ساخت. [1]
فرستادن
نامههاى اشراف و سران قبايل- كه شاهد زندهاى بر بى وفايى مردم كوفه بود- در سلب
اطمينان امام (ع) از آنان و تغيير برنامه آن حضرت تأثير بسزايى داشت.
بازتاب اقدامهاى معاويه
تلاشهاى
حساب شده معاويه در ايجاد شكاف و يأس در سپاه عراق بسيار مؤثر بود.
اين
تلاشها نه تنها روح مقاومت و پايدارى آنان را در هم شكست، بلكه زمينه مساعدى براى
پديد آمدن روح تمرّد و نافرمانى فراهم ساخت؛ به گونهاى كه اثر آن به ديگر سپاهيان
نيز سرايت كرد و بسيارى از آنان- به گمان اينكه پيروى از رؤساى قبايل، منافع آنان
را تأمين خواهد كرد- مخفيانه به سوى معاويه روانه شدند. [2]
بدون
شكّ، خيانت فرماندهى همچون «عبيداللّه بن عباس» كه پسر عموى امام (ع) محسوب مىشد،
همچنين تعداد زيادى از رجال متنفّذ و وابستگان به فاميلهاى معروف، و در پى آنان،
هشت هزار نيروى رزمى و نيز شايعه پراكنىها و دروغ پردازيهاى پياپى عوامل معاويه،
شكاف عميقى در ميان باقىمانده نيروها ايجاد كرد و آنان را در برابر شصت هزار
نيروى شامى، [3] در سراشيبى سقوط و شكست حتمى قرارداد.
[2] شرح نهج البلاغة، ابن ابِی الحدِید، ج 16، ص
22 و شاِید تعداد هشت هزار نفرِی که ِیعقوبِی
نوشته همراه «عبِیدالله» شبانه به معاوِیه پِیوستند ظرف چند روز و
چند مرحله، اقدام به فرار کرده باشند.