نوشته شده چنين است:

«معاوية بن ابى سفيان به عهد خدايى و ميثاق او و آنچه كه خداوند بندگانش را بر وفاى بدان ملزم ساخته، متعهد مى‌شود كه به موادّ اين قرار داد عمل كند». [1]

ارتش معاويه در كوفه‌

طبيعى بود كه دو گروه متخاصم پس از امضاى قرارداد صلح، در نقطه واحدى اجتماع كنند تا صلح را با نمونه‌اى عملى كه تاريخ بتواند به آن شهادت دهد، مسجّل كنند و طبيعى بود كه اين مكان جز كوفه نمى‌توانست باشد. از اين رو، دو سپاه بدان سو روانه شدند.

ورود ده‌ها هزار سرباز شامى مسيحى يا مسلمان به مركز خلافت اسلامى براى ياران مخلص خاندان پيامبر (ص) كه ازعمق اهداف صلح امام حسن (ع) آگاهى نداشتند، بسيار تلخ وناگوار بود.

مناديان، مردم را براى شنيدن خطابه طرفين قرارداد، به مسجد جامع دعوت كردند.

سخنرانى معاويه‌

معاويه برفراز منبررفت و خطابه خود را ايراد كرد. يعقوبى، ابوالفرج اصفهانى، و ابن ابى الحديد، بخشى از نطق معاويه را چنين نقل كرده‌اند:

«... و پس از اين همه، بى‌گمان در هر امّتى كه بعد از پيغمبرش اختلاف پديدآمد، باطل بر حقّ پيروز گشت».

مورخان مى‌افزايند: ناگهان معاويه متوجّه شد كه اين سخن به زيان اوست. لذا افزود:

«مگر در اين امّت كه حق بر باطل غلبه يافت». [2]

[1] بحارالانوار، ج 44، ص 65

[2] تارِیخ ِیعقوبِی، ج 2، ص 192 (بنابر نقل: صلح الحسن، ص 285)، مقاتل الطالبيين، ص 45 و شرح نهج البلاغه، ابن ابِی الحدِید، ج 16، ص 46.

ولِی در نسخه اِی از تارِیخ ِیعقوبِی(چاپ دار صادر بِیروت) اِین جمله که معاوِیه به اشتباه خود پِی برد و جمله «إلا في هذه الأمة» را بعداً به آن افزود، وجود ندارد.

«ادامه در صفحه بعد»