مدّت توقّف آن حضرت درمكه از «بصره» و نقاط ديگر به وى پيوسته بودند، و تعدادى از بزرگان ونمايندگان مردم كوفه، به طور ناگهانى «مكّه» را به قصد «كوفه» ترك كند. [1]

اين اقدام ناگهانى و دور از انتظار امام (ع)، افكار همگان را به سوى آن حضرت و نهضت مقدّسش جلب كرد. به طور طبيعى همه از اين مسافرت وانگيزه آن، سخن مى‌گفتند واينكه چرا فرزند پيامبر (ص) در چنين موقعيّتى كه همه مسلمانان از نقاط دور و نزديك براى انجام مناسك حج و شركت در اين كنگره عظيم اسلامى به مكّه روى مى‌آورند، از اين شهر بيرون مى‌رود؟

هر چند بيشتر مسلمانان از انگيزه اين سفر آگاه بودند و مى‌دانستند كه آن حضرت با يزيد بيعت نكرده و با حكومت وى به مخالفت برخاسته است و همين امر سبب شده كه «يزيد» كمر همّت برقتل او ببندد، و آن حضرت براى حفظ حرمت خانه خدا ناگزير از اين سفر شده است؛ ولى امام (ع) براى آنكه افكار عمومى جامعه را بيدار و متوجّه نهضت خود سازد، پيش از ترك مكّه و در طول راه ضمن خطابه‌ها و ديدارهايى كه با افراد داشت، به هدف و انگيزه اين هجرت خونين اشاره كرد وافكار همگان را باحوادث پشت پرده آشنا ساخت.

شب هشتم ذيحجّه در جمع ياران خود خطبه‌اى ايراد كرد:

[1] - ر. ك. الارشاد، ص 218 و مقتل الحسين، مقرّم ص 194