«مرگ براى فرزندان آدم، زيبايى گردنبندى را ماند كه در گردن دختر جوانى است، من سخت مشتاق ديدار پدران و نياكانم هستم، آنگونه كه «يعقوب» به ملاقات «يوسف» اشتياق داشت.

براى من قتلگاهى فراهم شده است كه به سوى آن خواهم رفت. مى‌بينم كه گرگهاى بيابان، بندبند مرا ميان «نواويس» [1] و «كربلا» [2] از هم جدا كرده و شكم خود را از پيكر من پر مى كنند.

از روزى كه مقدّر شده نمى‌توان گريخت. رضاى خدا رضاى ما اهل بيت است. بر بلاى او استقامت مى‌ورزيم و به ما پاداش صابران را خواهد داد ... هر كس مى‌خواهد جان خود را در راه ما فدا كند و جوياى ديدار خداست، با ما حركت كند كه من بامدادان از مكّه بيرون خواهم رفت. ان‌شاءاللَّه.» [3]

امام حسين (ع) در اين خطبه دورنماى نهضتش را در برابر ياران خود ترسيم كرد.

دورنمايى كه در آن، نقش و نگارهاى فريبنده، جاه و مقام، مال اندوزى ودنيا دوستى ديده نمى‌شد، آنچه بود جانبازى و ايثار و خون و شهادت بود. امام (ع) با اين خطابه جهت و مقصد نهضت خود را معيّن كرد و با صراحت اعلام فرمود كه او براى فداشدن و شهادت مى‌رود، بنابراين همراهان او نيز مى‌بايست اين آمادگى را داشته باشند.

عدّه‌اى از خويشان امام (ع) و رجال مكّه پس از آگاهى از تصميم آن حضرت به حضورش رسيدند و با شناختى كه از عراق بويژه مردم كوفه داشتند، سعى مى‌كردند حسين (ع) را از اين سفر بازدارند؛ ولى امام (ع) متناسب با افكار و اظهار نظرهاى هريك، پاسخ ايشان را داده و آنان را از هدف و انگيزه الهى خود آگاه مى‌ساخت. به عنوان نمونه:

درپاسخ «محمّدبْنِ‌حَنَفيَّه» فرمود:

«بيم آن دارم كه يزيدمرا در حرم خدا با مكر و حيله به قتل رساند ومن وسيله شكسته شدن حرمت خانه خدا گردم.»

[1] - جمع «ناوس» در اصل گورستان مسيحيان است و در اينجا مراد دهكده‌اى است كه در شمال غربى كربلاواقع شده و اكنون آرامگاه حربن يزيد رياحى است «ر. ك. نفس المهموم، ص 146 و ابصارالعين، ص 12.»

[2] - سرزمينى است در كنار نهرى كه از جنوب شهر روان است و برمزار ابن حمزه مى‌گذرد و باغها ومزارعى داشته و شهربين اين دو، واقع است. «نفس المهموم، ص 146.»

[3] - اللهوف، 26