خلاصه‌

چهارمين نظريه‌اى كه به عنوان انگيزه مأمون از پيشنهاد ولايتعهدى به امام رضا (ع) مطرح شده‌

و به نظر ما به حقيقت نزديكتر است، نظريه سياست ملكدارى مأمون است. مهمترين انگيزه‌هاى سياسى مأمون از اتخاذ اين سياست عبارت بود از:

1- جلب رضايت ايرانيان.

2- فرونشاندن قيامهاى علويان.

3- خالى كردن صحنه از وجود امام رضا (ع).

مأمون در رابطه با امام رضا (ع) چند هدف را دنبال مى‌كرد:

الف- او را بزرگترين خطر براى حكومت خود مى‌ديد و سعى در برداشتن اين خطر داشت.

ب- فعّاليتهاى امام (ع) را تحت نظر بگيرد.

ج- با آوردن امام رضا (ع) نزد خود، او را از زندگى اجتماعى و پايگاههاى مردمى دور سازد و رابطه‌اش را با امت بگسلد.

د- از نفوذ معنوى و شخصيّت اجتماعى امام (ع) بكاهد.

4- بهره‌بردارى از موقعيّت استثنايى امام (ع) به نفع خود.

5- مشروعيّت بخشيدن به حكومت خويش.

پرسش‌

1- چگونه سياست ملكدارى مأمون موجب شد وى ولايتعهدى رابه امام‌رضا (ع) پيشنهاد كند؟

2- انگيزه‌هاى مأمون از اتخاذ اين سياست در برابر امام رضا (ع) چه بود؟

3- مأمون در ارتباط با امام رضا (ع) چه اهدافى را دنبال مى‌كرد؟

4- مأمون چگونه سعى داشت از محبوبيت و مقبوليت اجتماعى امام رضا (ع) به نفع خود استفاده كند؟

5- جذب امام‌رضا (ع) به دستگاه مأمون چگونه باعث مشروعيت پيداكردن حكومت وى شد؟