نام کتاب : زندگانی امام رضا نویسنده : رفیعی، علی جلد : 1 صفحه : 212
هم اكنون
خود را در محضر آن بزرگوار مىبينيم و در برابرش احساس تعهد و مسؤوليت مىكنيم و
او را حجت خدا و ناظر بر افكار و اعمال خود مىدانيم، آن سان كه امت مسلمان در عصر
آن حضرت چنين احساسى داشتند.
پس از
اين مقدمه كوتاه بحث مربوط به حيات پس از شهادت امام رضا (ع) را تحت عنوان «روضه
مطهّره» در چند محور زير پى مىگيريم.
1- تاريخچه بقعه شريفه
شهر مقدس
مشهد كه هم اكنون از شهرهاى بزرگ ايران و مركز استان خراسان است در گذشته مزرعه و
بوستانى به نام «سناباد» بود. بنا به نوشته حَمَوى در منطقه طوس دو روستاى بنسبت
بزرگ وجود داشت. يكى «طابران» ناميده مىشد- كه در بيست ميلى شهر مشهد قرار دارد و
آرامگاه حكيم ابوالقاسم فردوسى در آن جاست- و ديگرى «نوغان»- كه هم اكنون جزو مشهد
و يكى از محلات آن به شمار مىرود. سناباد، مزرعه و باغى در ناحيه نوغان بود كه در
ملكيت «حُمَيد بن قحطبه» حاكم منطقه خراسان در اوائل خلافت عباسيان قرار داشت و
زمانىكه هارون در آنجا دفنشد، مأمون بر روى قبر او بقعهاى ساخت كه به «بقعه
هارونيّه» معروف بود، و چون حضرت رضا (ع) شهيد شد، مأمون آن حضرت را نيز در ناحيه
غرب قبر پدرش هارون- بطورى كه مرقد امام (ع) قبله قبر هارون قرار مىگرفت- دفن كرد
و از آن پس، بقعه يادشده به «مشهدالرّضا (ع)» معروف شد و زيارتگاه ارادتمندان و
شيفتگان اهل بيت گشت. [1]
در آغاز
تا دوران صفويان در درون بقعه دو صندوق وجود داشت. يكى روى قبر حضرت رضا (ع) و
ديگرى روى قبر هارون. [2]
در زمان
سبكتكين، مؤسس سلسله غزنويان كه در اصل غلامى ترك و متعصب بود، به دستور وى
خرابيهايى به بقعه مباركه وارد آمد، ولى پس از او پسرش سلطان محمود
[1] -
دائرة المعارف الاسلاميّة الشيعيّة، ج 3، ص 387