نام کتاب : زندگانی امام رضا نویسنده : رفیعی، علی جلد : 1 صفحه : 213
غزنوى
دستور داد بناى آن را تجديد كرده بارگاه با شكوهى بر آن بسازند. ابن اثير
مىنويسد:
سلطان
محمود عمارت مشهد را در طوس كه در آن قبر على بن موسى الرّضا (ع) است تجديد نمود و
عمارت و آبادانى آن را نيكو ساخت و آن بنايى بود كه پدرش سبكتكين آن را خراب كرده
بود و مردم طوس هر كس را كه به زيارت آن مرقد شريف مىرفت مورد آزار قرار داده،
مانع زيارت او مىشدند.
علت
اقدام محمود به تجديد بناى مرقد شريف اين بود كه شبى حضرت امير (ع) را در خواب ديد
كه مىفرمود: «تا كى بايد چنين باشد؟». او متوجه شد كه منظور حضرت، تعمير و
آبادانى بقعه منوره رضوى است؛ از اين رو به تعمير و تجديد بناى آن همّت گمارد. [1]
سپس در
زمان سلاجقه در جريان يورش تركان تاتار به مشهد، بقعه مباركه دچار خرابى شد كه در
دوران سلطان سنجر سلجوقى و به دستور وى، وزيرش شرف الدين ابوطاهر قمى آن را تعمير
و ديوارهاى آن را با كاشيهاى قيمتى تزيين كرد. [2]
در حمله
مغول به ايران، خطّه خراسان از جمله آستان مقدس رضوى نيز از تعرض مهاجمان وحشى و
خونخوار مغولى مصون نماند و آسيبهايى به آن واردآمد. ابن ابىالحديد مىنويسد:
مغولها
متوجه طوس شده آنجا را غارت كرده مردمش را به قتل رساندند و مشهدى را كه قبر على
بن موسى الرضا (ع) و هارون در آن بود ويران ساختند. [3]
در عهد
صفويّه، تعميرات كاملى در روضه منوره صورت گرفت، ضريح ارزشمندى بر روى قبر مطهّر
نصب شد و حرم توسعه يافت و رواقهايى بر آن افزوده شد و تزيينات زيادى در آن به عمل
آمد؛ [4] ولى در سال 1330 هجرى قمرى آستان مقدس رضوى به وسيله سربازان روسى به توپ
بسته شد و بخشهايى از آن ويران گشت كه يك سال بعد توسط نيّرالدوله والى وقت
خراسان، ترميم و تعمير شد. [5]