2- انس با قرآن‌

وحدت و يگانگى قرآن «صامت» و قرآنهاى «ناطق» در عالم معنا موجب مى‌شود كه اين «ثقلين» به يادگار مانده از پيامبر (ص) در عالم ظاهر نيز با يكديگر، انس و رابطه تنگاتنگ داشته باشند. ابراهيم بن عباس رابطه حضرت على بن موسى (ع) با قرآن را چنين توصيف كرده است:

تمام سخنان حضرت‌رضا (ع) و پاسخهاى او (به سؤالات‌افراد) و استنادهاى آن گرامى برگرفته شده از قرآن‌بود و هرسه‌روز يك ختم‌قرآن‌مى‌كرد ومى‌فرمود: اگربخواهم دركمتر از سه روز هم مى‌توانم ختم كنم؛ و ليكن به هنگام تلاوت آن به هيچ آيه‌اى برنمى‌خورم مگر آنكه در آن مى‌انديشم كه چه وقت و در چه موردى نازل شده است؛ از اين رو، هر سه روز يك بار ختم قرآن مى‌كنم. [1]

رجاء بن ابى ضحاك نيز در اين باره مى‌گويد:

على بن موسى (ع) شب، هنگام قرار گرفتن در بستر، بسيار قرآن تلاوت مى‌كرد و چون به آيه‌اى برمى‌خورد كه درباره بهشت يا دوزخ بود، مى‌گريست و از خداوند بهشت را درخواست مى‌كرد و از آتش جهنم به او پناه مى‌برد. [2]

منشأ اين تأمّل و ژرف نگرى حضرت رضا (ع) نسبت به قرآن و تحول و تأثر آن گرامى از آيات وعد و وعيد آن اين است كه او قرآن را ريسمان محكم الهى و هدايتگر انسان به «صراط مستقيم» و بهشت مى‌دانست.

روزى در محضر امام رضا (ع) سخن از قرآن به ميان آمد. امام (ع) درباره نظم قرآن و اعجاز و حجت آن با اهميّت سخن گفت؛ سپس فرمود:

«هُوَ حَبْلُ اللَّهِ الْمَتينُ وَعُرْوَتُهُ الْوُثْقى‌ وَ طَريقَتُهُ الْمُثْلَى الْمُؤَدّى‌ الَى الْجَنَّةِ وَ الْمُنْجى‌ مِنَ النَّارِ، لا يَخْلُقُ عَلَى الْازْمِنَةِ وَ لا يَغَثُّ عَلَى الْالْسِنَةِ لِانَّهُ لَمْ يُجْعَلْ لِزَمانٍ دُونَ زَمانٍ بَلْ جُعِلَ دَليلَ الْبُرْهانِ وَ الْحُجَّةَ عَلى‌ كُلِّ انْسانٍ، لايَأْتيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ‌

[1] - عيون اخبار الرضا (ع)، ج 2، ص 193 و بحارالانوار، ج 49، ص 90

[2] - همان، ص 196 و 94