حضرت رضا (ع) به زيور فضائل نفسانى و مكارم اخلاقى آراسته و از هر گونه زشتى و پليدى منزّه بود. فضائل و مكارم اخلاقى آن حضرت كه در اين درس مورد اشاره قرار گرفته عبارتند از:

1- عبادت: پيشواى هشتم (ع) در عبادت يگانه عصر خود بود. اعترافات و اظهار نظرهاى افرادى مثل رجاء بن ابى ضحّاك، ابراهيم بن عباس و عبدالسّلام بن صالح هروى ترسيم كننده گوشه‌هايى از عبادتهاى بسيار آن حضرت است.

2- انس با قرآن: امام رضا (ع) همدم و انيس با قرآن بود، در هر سه شبانه روز يك بار ختم قرآن مى‌كرد و به هنگام تلاوت در آيات الهى تدبّر مى‌نمود و نيز به هنگام خواب بسيار قرآن مى‌خواند و به آيات بهشت و جهنّم كه مى‌رسيد مى‌گريست.

3- زهد و ساده‌زيستى: زهد در زندگى رهبران الهى از جمله امام رضا (ع) به عنوان يك اصل مطرح بود و آن حضرت در همه دوران زندگى خود حتى در دوران ولايتعهدى كه امكانات رفاهى برايش مهيّا بود بسيار زاهدانه و ساده مى‌زيست. نوشته‌اند: فرش آن گرامى در تابستان حصير و در زمستان گليم بود و لباسهاى زبر و خشن مى‌پوشيد و در سخنى خطاب به مأمون، روش زاهدانه خود را وسيله رهايى خويش از شرّ دنيا قلمداد كرد.

پرسش‌

1- رجاء بن ابى ضحّاك عبادت امام رضا (ع) را چگونه توصيف مى‌كند؟

2- زندانبان سرخس عبادتهاى امام (ع) را در زندان چگونه توصيف مى‌كند؟

3- اهتمام امام رضا (ع) به تهجّد و نافله شب چگونه بود؟

4- رابطه و ميزان انس پيشواى هشتم (ع) با قرآن را به اختصار بيان كنيد.

5- حضرت رضا (ع) چگونه مى‌زيست و ميزان بهره‌مندى‌اش ازنعمتهاى دنيوى در چه حدّ بود؟