خلاصه‌

امام رضا (ع) در معاشرت با افراد مختلف با برخوردها و رهنمودهاى اخلاقى خود درسهاى آموزنده‌اى به همگان مى‌داد. فرازهاى مهم اخلاق اجتماعى آن حضرت عبارت است از:

1- ارج نهادن به انسانها

الف- خدمتكاران و زيردستان: امام هشتم (ع) به همه انسانها اعم از آزاد و غلام، سفيد و سياه، ارج مى‌نهاد و حقوق آنها را ملاحظه مى‌كرد. با سياهان بر يك سفره مى‌نشست، با خدمتكاران خود انس مى‌گرفت و با آنان برخاست و نشست داشت.

ب- ديگران: پيشواى هشتم (ع) بسيار متواضع بود و مهمان را ارج مى‌نهاد و به هنگام كمك به نيازمندان، چهره خود را به آنان نمى‌نمود تا مبادا احساس خفّت و خوارى كنند.

2- ارشاد معنوى اصحاب‌

حضرت رضا (ع) در مواقع لازم با تذكرات و ارشادهاى معنوى ياران خويش را از فروافتادن در دام شيطان و وسوسه‌هاى نفسانى بازمى‌داشت و نيز بر كار غلامان و زيردستان نظارت داشت و در هر مورد تذكرات و هشدارهاى لازم را به ايشان مى‌داد.

پرسش‌

1- برخورد امام رضا (ع) با غلامان و زيردستان چگونه بود؟

2- روش حضرت رضا (ع) در انفاق به نيازمندان چگونه بود؟

3- بزنطى از رفتار حضرت رضا (ع) بااو چه احساسى كرد وامام (ع) چگونه‌او را ارشادنمود؟

4- پيشواى هشتم (ع) در رهنمود به احمد بن عمر حلبى، چه چيزى را ملاك ارزش معرفى كرد؟

5- يك مورد از نظارت امام رضا (ع) بر رفتار غلامان و خدمتكاران را ذكر كنيد.