3- عثمان بن عيسى رواسى كه او نيز از وكلاى امام كاظم در گرفتن وجوه شرعى و امور حسبيّه بود و از اين طريق سى هزار دينار طلا و پنج كنيز نزد او گرد آمد. [1] وى در گسترش فكر واقفيّه نقش بسزايى داشت تا جايى كه درباره او «شيخ الواقفه و وجهها» گفته‌اند. [2]

«احمد بن حمّاد» مى‌گويد: عثمان بن عيسى يكى از استوانه‌هاى واقفيّه بود. وى در مصر زندگى مى‌كرد و اموال فراوانى از امام همراه شش كنيز نزدش بود.

امام رضا (ع) كسى را نزد او فرستاد تا اموال و كنيزان را از او تحويل بگيرد. عثمان در پاسخ امام نوشت: پدرت رحلت نكرده است. امام (ع) جواب داد: پدرم رحلت كرده‌است و ما ميراث او را تقسيم كرديم و اخبار و گزارش قطعى درباره رحلت او به ما رسيده‌است.

عثمان دوباره نوشت: اگر پدرت رحلت نكرده باشد تو بهره‌اى از اين اموال نخواهى برد، و چنانچه رحلت كرده باشد- آن گونه كه تو خبر مى‌دهى- وى دستورى به من نداده است كه اين اموال را به تو بدهم. من كنيزان را آزاد كردم و به شوهر دادم. [3]

4- احمد بن ابى بِشْر سَرّاج؛ مبلغ ده هزار دينار از وجوه شرعى نزد او بود. وى در وصيتى‌كه به هنگام مرگش كرده‌است به صراحت انگيزه واقفى‌شدنش رابيان‌نموده‌است:

مبلغ ده‌هزار دينار از اموال موسى بن جعفر (ع) نزد من امانت بود. پس از درگذشت او، از تحويل آنها به فرزندش على بن موسى خوددارى ورزيدم و (به دروغ) گواهى دادم كه موسى بن جعفر رحلت نكرده است. شما را به خدا مرا از آتش جهنم نجات دهيد و آن اموال را به امام‌رضا (ع) بپردازيد.

داماد احمد كه وصىّ او بود مى‌گويد: سوگند به خدا، ما حتى يك دينار از آن اموال را به على بن موسى الرّضا (ع) تحويل نداديم و «ابن سرّاج» را به خودش واگذار كرديم تا در آتش جهنّم درافتد. [4]

[1] - الغيبة، شيخ طوسى، ص 43. در بعضى منابع، تعداد كنيزان شش نفر ذكر شده است (ر. ك: بحارالانوار، ج 48، ص 253)

[2] - تنقيح المقال، ج 2، ص 247.

[3] - عيون اخبارالرضا (ع)، ج 1، ص 104 و بحارالانوار، ج 48، ص 253

[4] - الغيبة، شيخ طوسى، ص 44