و در جاى ديگر مى‌نويسد:

«با وجود اين (كه امام حسين به امامت فرزندش تصريح كرده و ام سلمه را به ردّ ودايع امامت به امام سجاد امر كرده بود) اكثر شيعيان از محمد حنفيّه و نه از زين العابدين پيروى كردند.»1

ايشان خاطر نشان مى‌شود كه در رابطه با امامت امام حسن و امام حسين عليهما السلام بيشترين تاكيد شيعيان از آن جهت بود كه آنان نسل پيامبر بودند در حالى كه ابن حنفيه فرزدند على (ع) بود. ايشان در بيان اين تغيير ملاك مى‌نويسد:

«شايد تنها پاسخ به اين معما را در اين حقيقت بتوان يافت كه اكثر شيعيان خالص و هستۀ مركزى معتقدين به اين آيين با آن موضعگيرى مكتبى در مسأله رهبرى بلافصل نسل پيامبر، دارفانى را وداع گفته و از نظر كمّى كاهش يافته بودند. اينان در قتل عام كربلا همراه با حسين و سپس در جنگ عين الورده تحت فرماندهى سليمان بن صرد خزاعى جان خود را فدا كردند.»2

قاسم بن عوف يكى از ياران امام سجاد (ع) است كه به اعتراف خودش مردّد بين على بن الحسن (ع) و محمد حنفيّه بوده است.3 و ابى بُجَير عالم اهواز اول از طرفداران محمّد حنفيّه بود.4

امويان نيز معتقد بودند كه با قتل عام كربلا، آل على ريشه كن شده ديگر به عنوان يك جناح مخالف نمايان نخواهند شد و آنها از اين جهت خيالشان راحت شده بود و مردم نيز ديگر اميدى به روى كار آمدن خاندان پيامبر نداشتند و به حساب همه شيعه گروهى نابود شده بود.5

در چنين اوضاع و احوالى امام سجاد وظيفه رهبرى و امامت شيعه را به دست گرفت و به سازمان دادن دوبارۀ شيعيان اقدام كرد. بدين منظور چند كار از باب مقدّمه لازم بود.