- آيانشنيده‌اى كلام خدارا: (وَكَاَيِّنْ مِنْقَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ‌اَمْرِ رَبِّها وَ رُسُلِه‌) 1

وَ (وَتِلْكَ‌الْقُرى اَهْلَكْناهُم)2

و (وَاسْأَلِ‌الْقَرْيَةَ الَّتي كُنّا فيها واَلْعيرَ الَّتى‌اَقْبَلْنا فيها) 3

وآيات ديگر.

- فدايت شوم، آنان كيانند؟

- آنان ما هستيم. آيا نشينيده‌اى كه مى‌فرمايد: (سيرُوا فيها لَيالِىَ وَ اَيّاماً امِنينَ‌) يعنى در امان از انحراف.4

اين بيانات امام، موعظه‌اى بود و علاوه بر اينكه مفاهيم مورد نظر به اذهان القاء مى‌شد، تعرّض آشكار به حكومت نبود. از ديگر بيانات موعظه‌اى امام، وعظ و نصيحتى است كه آن بزرگوار براى تذكر اصحابش در هر جمعه القا فرموده است. اين موعظه براى اين بوده كه دوستداران آن حضرت در هر جمعه در اجتماع خود يا به طور خصوصى بخوانند، جالب اينجاست كه دايرۀ مخاطبان اين موعظه وسيع است و همه مردم را در بر مى‌گيرد. خطاب اين موعظه «اى مردم است». نه «اى برادران» يا «اى مؤمنان». در اين روايت نيز امام تعرض صريحى به دستگاه حاكم ندارد، بلكه در صدد تبيين فكر صحيح اسلامى و جا انداختن آن براى مردم مى‌باشد. امام در اين وعظ بليغ صحنه قيامت و سؤال و نوع سؤالها را ترسيم مى‌كند:

«اى مردم از خدا بترسيد و بدانيد كه به سوى او باز مى‌گرديد و... آگاه باشيد اولين سؤال از پروردگارى است كه مى پرستيد و از پيامبرتان و از دينتان و از كتابتان و از امامى كه ولايتش را پذيرفته‌ايد و از....»

و بعد از توجه دادن بليغ به آخرت و انذار از عذاب و مرگ زودرس، آنان را به زهد و بى‌اعتنايى به زخارف دنيا دعوت و بى‌اعتبارى دنيا را تذكر مى‌دهد.5

رسالۀ حقوق

[1] - طلاق، آيۀ 8. چه بسا قريه‌هايى كه از فرمان پروردگارشان و پيامبرانش سر باز زدند

[2] - كهف، آيۀ 59. آن قريه‌ها را هلاك كرديم

[3] - يوسف، آيۀ 82. از شهرى كه در آن بوده‌ايم و از كاروانى كه همراهش آمده‌ايم بپرس

[4] - احتجاج، ص 313

[5] - ر. ك ائمتنا، ج 1، ص 284-286 و پژوهش در زندگى امام سجاد (ع)، ص 35-37