بدانند. بگونه‌اى كه در مقابل دعوت ايشان، دعوتى عنوان نكنند.

البته اين سياست، در مراحل نخستين دعوت بود، وگرنه در مراحل بعد به موازات پيشرفت نهضت وميزان نفوذ خود در ميان قشرهاى مختلف مردم، سياست خود را نيز تغيير مى‌دادند. آنان در مرحله دوم از دعوت خود، شعار «الرّضا من آل محمد» را مطرح كردند. معناى اين شعار اين است كه مردى از خاندان پيامبر (ص) كه صلاحيتهاى رهبرى مكتبى را داشته باشد و همگان بدان رضايت دهند، به رهبرى برگزيده خواهد شد.

عباسيان با طرح اين شعار، حكومت آينده را از انحصار علويان بيرون آورده، عباسيان را نيز دركنار آنان مطرح كردند.

آنان درمرحله سوم، مدعى شايستگى خود براى خلافت از طريق وراثت شدند، و چنين مطرح كردند كه از طريق على بن ابى طالب ومحمدبن حنفيّه خلافت را به ارث برده اند، هرچند هدف ايشان از قيام، خونخواهى علويان است. سفّاح و منصور در نخستين سخنرانيهاى خود پس از به قدرت رسيدن به مسأله وراثت تصريح كرده‌اند. [1]

خط مشى تفصيلى‌

پس از ترسيم خط مشى كلّى خلفاى عباسى معاصر امام صادق (ع) لازم است به سياستها و موضعگيريهاى تفصيلى هر يك از آنان نيز در برابر جريانات سياسى، امام صادق، علويان ومردم اشاره كنيم تا چهره نفاق آنان و ضديتشان با اسلام بيشتر بر ملا شود.

سفّاح‌

نخستين خليفه عباسى معاصر امام صادق (ع) ابوالعباس سفّاح است كه در سال 132 هجرى با وى بيعت شد. سفّاح در آغاز خلافتش با دو مشكل اساسى رو به رو بود:

نخست، وجود باقيمانده امويان كه در نقاط مختلف پراكنده بودند، و دوّم، علويانى كه به عنوان محور اساسى ومورد اعتماد مبارزه عليه امويان مطرح و درميان توده‌هاى مردم از نفوذ و محبوبيت ويژه‌اى برخوردار بودند.

[1] - براى آگاهى از سخنان آنان به البداية والنهاية، ج 10، ص 42- 43 و مروج الذهب، ج 3، ص 301 رجوع كنيد