نام کتاب : زندگانی امام صادق نویسنده : رفیعی، علی جلد : 1 صفحه : 106
دست
نيافت. وى براى دستيابى به علويان، جاسوسانى را گمارده بود. [1]
چنين
برخوردها وموضعگيريهايى از سوى نخستين خليفه عباسى نسبت به امام صادق (ع) و
علويان، نشانگر بيم و نگرانى وى از خاندان پيامبر (ص) است؛ واين در شرايطى است كه
وى حكومت خود را مديون آنان مىدانست و شرايط سياسى- اجتماعى ايجاب نمىكرد كه وى
بيش از اين بر علويان سخت بگيرد. علاوه براينكه او فرصت پرداختن به اين كار را نيز
نيافت؛ چه آنكه مدت خلافتش بيش از چهار سال واندى طول نكشيد و در سال 136 هجرى
درگذشت.
منصور
منصور،
دومين و آخرين خليفه عباسى معاصر امام صادق است كه پس از برادرش سفّاح به خلافت
رسيد و 22 سال حكومت كرد. [2] وى در شرايطى قدرت را در دست گرفت كه اركان حكومت
عباسيان استوار نشده بود؛ زيرا مخالفان بويژه علويان و در رأس آنان امام صادق (ع)
همچنان به عنوان يك كانون خطر براى وى مطرح بودند.
منصور
براى برداشتن موانع وخطرات ازسرراه حكومت خود و استوار ساختن پايههاى آن، از
سياست زور و تزوير استفاده كرد. وى اين دو ابزار را آن چنان در هم آميخت و در خدمت
اهداف خويش قرار داد كه مورخان، وجود او را آميزهاى از خير وشرّ دانستهاند؛ در
صورتى كه عملكرد وى نشان داد كه سراسر وجود او شرّاست.
وى، آنجا
كه لازم مىنمود، چهره فرعون گونه خود را با پوشش نفاق وتزوير مىپوشانيد واز خود
چهرهاى مقدس، دانش دوست، پرهيزگاروزاهد ارائه مىكرد.
داستانها
و بعضاً افسانههايى كه در اين ارتباط براى او نقل و يا ساخته شده در همين راستا و
به منظور پوشش نهادن به جنايات و كشتارهاى فراوانى است كه وى در برنامه كار خود
[1] -
براى آگاهى از نمونه اين سياست سفّاح به عقدالفريد، ج 5، ص 74 رجوع كنيد
[2] -
درپارهاى منابع، آغاز خلافت منصور سال 138 و مدت خلافت او بيست سال ذكر شده است
(اخبار الطوال، ص 383-385). نظر اين مورخان به سال استقرار حكومت منصور است كه پس
از قتل ابومسلم خراسانى تحقق پذيرفته است، وگرنه آغاز خلافت همان سال 136 بود
نام کتاب : زندگانی امام صادق نویسنده : رفیعی، علی جلد : 1 صفحه : 106