سپس رو به مردم كرد و فرمود: «آيا شما را آگاه نسازم كه چه كسى در قيامت نامه عملش از همه سبكتر و خالى‌تر و از همگان زيانكارتر است؟ او كسى است كه آخرتش را به دنياى ديگران بفروشد. و آن، اين فرماندار فاسق است.»

مردم (حاضر در مسجد) آرام شدند و فرماندار بى آنكه سخنى بگويد از مسجد بيرون رفت.

من پرسيدم: اين مرد (كه اين چنين كوبنده و جسورانه پاسخ فرماندار منصور داد) كيست؟ گفتند: اين جعفربن محمد بن على بن حسين بن على بن ابى طالب است. [1]

* در برابر مطلق كارگزاران: امام صادق (ع) در فرصتهاى مختلف و با بيانات گوناگون پيروان خود را از نزديك شدن به دستگاه خلافت و ارجاع امور خود به كارگزاران نظام بر حذر مى‌داشت. اينك چند نمونه‌

- روزى يكى از ياران امام صادق (ع) نظر آن حضرت را درباره همكارى بعضى از شيعيان تهيدست و نيازمند با دولتمردان كه به آنان پيشنهاد كار مى‌دهند، جويا شد.

امام (ع) فرمود:

«ما احِبُّ انى عَقَدْتُ لَهُمْ عَقْدَةً اوْ وَكَيْتُ لَهُمْ وِكاءاً وَ انَّ لى ما بَيْنَ لابَتَيْها؛ لا وَ لا مَدَّةً بِقَلَمٍ. انَّ اعْوانَ الظَّلَمَةِ يَوْمَ الْقِيامَةِ فى سُرادِقٍ مِنْ نارٍ حَتَّى يَحْكُمَ اللَّهُ بَيْنَ الْعِبادِ» [2]

من دوست نمى‌دارم براى آنان (عبّاسيان) گرهى بزنم يا در كيسه‌اى را ببندم و نه حتّى با قلم، خطّى بكشم، هر چند در برابر آن، مابين دو بخش از سرزمينهاى سنگلاخ اطراف مدينه را به من بدهند. [3] همانا يارى كنندگان ستمگران، روز قيامت در سراپرده‌اى از آتش قرار دارند تا زمانى كه خداوند ميان همه بندگان داورى كند.

- عمر بن حنظله مى‌گويد: از امام صادق (ع) پرسيدم: دو نفر از شيعيان درباره‌

[1] - بحار الانوار، ج 47، ص 165. برخوردهاى ديگرى ميان امام صادق و بعضى از فرمانداران مدينه در دوران امامت آن گرامى در تاريخ ثبت شده كه به لحاظ اختصار از ذكر آنها صرف نظر كرديم. براى آگاهى بيشتر به بحارالانوار، ج 47، ص 66 و 97 و اثبات الهداة، ج 3، ص 99 و 123 رجوع كنيد

[2] - فروع كافى، ج 5، ص 107؛ وسائل الشيعه، ج 12، ص 129.

[3] - اين سخن امام (ع) كنايه از تمامى سرزمين مدينه و شهر آن است