وى از خطرات دشمن اقدامات لازم را مبذول دارد. از اين رو، ضمن معرفى وى به اصحاب و ياران خود به عنوان پيشواى آينده آنان، در مناسبتهاى مختلف، پيش از شهادتش، يك وصيت نامه سياسى تنظيم كرد و در اختيار مقامات دولتى گذاشت.

حضرت، در اين وصيّت نامه به جاى يك نفر پنج نفر را وصىّ خود قرار داد: منصور، خليفه عباسى؛ محمد بن سليمان، فرماندار مدينه؛ عبداللَّه بن جعفر؛ موسى بن جعفر و حُمَيْدَه.

منصور كه پس از شهادت امام صادق (ع) فرمان شناسايى جانشين آن حضرت و قتل وى را به فرماندار مدينه صادر كرده بود، وقتى توسط فرماندار مدينه در جريان اين وصيّت نامه امام (ع) قرار گفت، درمانده شد و در پاسخ كارگزار خود كه كسب تكليف كرده بود كداميك از آنان را بكشد، گفت: هيچ راهى براى كشتن آنان وجود ندارد. [1] و امام (ع) با اين وصيت نامه جان فرزندش را از خطر حتمى حفظ كرد.

تاريخ شهادت‌

بنابر نقل مشهور، امام صادق (ع) در 25 ماه شوال، سال 148 هجرى قمرى پس از 34 سال امامت، در سن 65 سالگى به دست عوامل منصور مسموم شد وبه شهادت رسيد. [2] امام كاظم (ع) پيكر مطهر پدر بزرگوارش را در ميان دو تكه پارچه سفيد كه لباس احرام آن حضرت بود، به اضافه پيراهن متعلق به آن حضرت و دستارى كه يادگار جدّش امام سجاد (ع) بود و نيز در ميان بُرْدى كه آن را به چهل دينار خريده بود پيچيد، [3] و پس از اقامه نماز بر آن، او را در بقيع در كنار پدرش امام باقر و جدش امام سجاد و جدّ مادرى‌اش، امام مجتبى عليهم السّلام، به خاك سپرد.

هنگامى كه پيكر مطهّر امام (ع) رابه طرف بقيع مى‌بردند، ابو هريره عِجْلى، از شعراى اهل بيت و ارادتمندان ايشان، در رثاى آن حضرت اشعارى سرود كه برخى از

[1] - كافى، ج 1، ص 310 و المجالس السنّية، ج 2، ص 367

[2] - بحار الانوار، ج 47، ص 1

[3] - كافى، ج 1، ص 476