انسان وقتى به قضاى الهى راضى و در برابر مشيّت و فرمان او تسليم باشد، تهيدستى و بى‌نيازى، خوشى و گرفتارى، زندگى و مرگ، عزّت و ذلّت، سلامتى و بيمارى و ... همه را از خدا مى‌داند و هيچگاه لب به اعتراض و شكوه نمى‌گشايد. «قتيبه اعشى» مى‌گويد:

براى عيادت فرزند بيمار امام صادق (ع) به محضر آن حضرت مشرف شدم. امام (ع) را در حالى كه اندوهگين بود بر در خانه ديدم. عرض كردم: جانم فدايت، حال كودك چگونه است؟ فرمود: همانگونه است كه بود (و همچنان وخيم است). آنگاه به اندرون رفت و پس از ساعتى درنگ، با چهره‌اى تابناك كه آثار افسردگى و اندوه از آن زايل شده بود، به سوى ما باز گشت.

من (با مشاهده چهره شادمان امام (ع)) اميدوار شدم كه حال كودك بهبود يافته است؛ از اين رو، دوباره حال كودك را پرسيدم. فرمود: در گذشت. عرض كردم: فدايت شوم، زمانى كه كودك زنده و بيمار بود شما اندوهگين بوديد؛ اينك كه مرده است، شما را بر غير حال نخستين مى‌بينم، علّت آن چيست؟ فرمود: ما خاندانى هستيم كه پيش از وقوع مصيبت بيتابى مى‌كنيم؛ ولى چون امر الهى تحقق پذيرد به قضاى خدا خشنود و تسليم فرمان او هستيم. [1]

ب- اخلاق اجتماعى‌

امام صادق (ع) به اخلاقيّات اجتماعى نيز عنايتى ويژه داشت و سيره و رفتارش در اين زمينه الگوى ديگران بود. رفتارهاى اجتماعى امام صادق (ع) همچون بخشش به نيازمندان، بردبارى در برابر برخوردهاى نادرست ناآگاهان، مهربانى و عطوفت، مواسات و دلسوزى نسبت به مردم، از مهمترين و عمومى‌ترين راههاى ارتباط امّت اسلامى با آن حضرت بود كه در جذب آنان به مكتب امامت و علاقه‌مندى به خاندان پيامبر (ص) نقش مهمّى داشت. در اينجا به نمونه‌هايى از اخلاق اجتماعى پيشواى ششم اشاره مى‌كنيم.

[1] - كافى، ج 3، ص 225 و بحار الانوار، ج 47، ص 49