(وَ اذا سَأَلَكَ عِبادِى عَنى فَانى قَريبٌ اجِيبُ دَعْوَةَ الدّاعِ اذا دَعانِ) [1]

و هنگامى كه بندگان من از تو در باره من سؤال كنند، (بگو:) من نزديكم، دعاى دعاكننده را به هنگامى كه مرا مى‌خواند، پاسخ مى‌گويم.

امام صادق (ع) از عميق ترين و بالاترين مرتبه شناخت و بلندترين مرتبه عبوديت حق برخوردار و از مصاديق بارز (رَضِىَ الّلهُ عَنْهُمْ وَ رَضوُا عَنْهُ) [2]

بود؛ بنابراين جاى شگفت نيست اگر نزد پروردگارش «مستجاب الدعوه» باشد و يا وجودش مظهر كراماتى باشد كه ديگران از ابراز آن ناتوانند؛ و يا از راز دل افراد و اخبار و رويدادهاى آينده مطلع باشد. چه اينكه اينها- در مقابل مقام لقا و رضوان «الّله» [3]- پاداش اندكى است كه خداوند به بندگان شايسته و برگزيده خود مى‌دهد.

در گفتگويى كه ميان امام جواد (ع) و عمربن فرج رُخّجى در باره آگاهى آن حضرت از اندازه و وزن آب دجله روى داده منشأ اين كرامتها همان مقام عبوديت و كرامت نفسانى امام (ع) دانسته شده است. عمربن فرج مى‌گويد:

به امام جواد (ع) در حالى كه در كنار دجله بوديم عرض كردم: شيعيان شما مدعى هستند كه شما از اندازه و وزن آب دجله آگاهى داريد؟ امام (ع) فرمود: آيا خداوند توانايى دارد كه اين دانش را به پشه اى از آفريده هاى خود بدهد يا نه؟

عرض كردم: بلى، خداوند قادر است. فرمود: من نزد خدا گرامى تر از پشه واز بسيارى از آفريده هايش هستم. [4]

پس از اين مقدمه كوتاه، به گوشه هايى از فضائل وكمالات نفسانى امام صادق (ع) اشاره مى‌كنيم.

[1] - بقره، آيه 186

[2] - مائده، آيه 19

[3] - خداوند در آيه 72 از سوره تو به بعضى از نعمتهايى را كه در آخرت به بندگانش خواهد داد ياد آور شده و در پايان مى‌فرمايد: (وَرِضْواٰنُ مِنَ اللّٰهِ اَكْبَرُ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظٖيم) خشنودى و رضاى الهى (از همه نعمتهاى او) بر تراست و اين است آن پيروزى بزرگ

[4] - الانوار البهيه، ص 219