1- ضدّيت حكمرانان با اسلام‌

بارزترين مشخّصه حكمرانان اموى، ضدّيت آنان با اسلام علوى و موضع‌گيرى عليه رهبران الهى آن بود. آنان با نام اسلام و عنوان خليفه رسول خدا بر مسند خلافت تكيه زده بودند، ولى در عمل نه تنها براى اسلام و دستورات آسمانى آن ارزشى قائل نبودند، بلكه همواره سعى در خاموش كردن نور الهى داشتند. امويان اين ضدّيت را از نياكان خود به ارث برده بودند. دشمنى «امية بن عبد شمس»، نياى اعلاى امويان، با عمويش «هاشم»، فخر فروشى «حرب بن اميّه» نسبت به «عبدالمطلب» و كينه توزى «ابوسفيان» در حق رسول خدا (ص) و آيين آسمانى او در صفحات تاريخ ذكر شده و مورد اتفاق همه مورّخان است.

ابوسفيان و باندش تا جايى كه امكان داشت از هيچ كوششى براى خاموش كردن نور رسالت و ويران ساختن بناى با عظمت و شكوهمندى كه پيامبر (ص) بنيادش نهاده بود، فروگذار نكردند و زمانى زير پرچم توحيد درآمدند كه قدرت اسلام آنان را بر سر دو راهى مرگ يا اسلام قرار داد و آنان براى رهايى از مرگ، ناچار تظاهر به پذيرش اسلام كردند. و كفر و شرك و حقد و كين خود، نسبت به اسلام و خاندان هاشم را همچون آتش زير خاكستر در درون خود پنهان نمودند.

معاويه، فرزند ابوسفيان، همچون پدرش، اسلام و رهبرى آن رسول خدا (ص) را بزرگترين و خطرناكترين دشمن خود مى‌دانست، و زمانى كه به قدرت رسيد با تمام وجود به مقابله و مخالفت با آن برخاست. او هر چند در وضعيتى نبود كه به طور مستقيم به جنگ با پيامبر (ص) برخيزد، ولى ستيز او با اميرمؤمنان كه جان رسول خدا (ص) و جانشين آن حضرت بود. به تصريح آن گرامى، صلح با وى، صلح با پيامبر (ص) و ستيز با وى ستيز با رسول خدا (ص) محسوب مى‌شد، [1] به طور غير مستقيم به معناى ستيز با بنيانگذار اسلام خواهد بود. كشيدن خنجر بر روى ياران و فرزندان رسول خدا (ص) و به شهادت رساندن چهره‌هايى همچون حسن بن على (ع) از سوى معاويه جز با انگيزه‌

[1] - ر. ك: مسند، احمد بن حنبل، ج 2، ص 442