و جانشينان آنان، در همين راستا صورت گرفت. او كه به منظور مصون ماندن با قيمانده سلسله امامت و حجّتهاى خدا در زمين از تعرض دشمنان، غيبت كرد، منتظر فرا رسيدن، زمان مناسب و موعد مقرّر است تا به اذن پروردگار ظهور كند و ريشه ستم و ستمگران را بخشكاند و اسلام ناب را در تمام ابعادش پياده كند. از امام صادق (ع) چنين نقل شده است:

براى صاحب اين امر غيبتى است كه چاره‌اى از آن نيست و آن به دلايلى است كه به ما اجازه افشاى آنها داده نشده است. اجمال حكمت آن، همان حكمت غيبت پيامبران پيشين است كه حكمت و علّت اصلى آن جز پس از ظهور كشف نمى‌شود، چنان كه حكمت كارهاى شگفت‌انگيز حضرت خضر- همچون سوراخ كردن كشتى، كشتن جوان و بنا كردن ديوار در شرف خرابى- براى حضرت موسى كشف نشد، مگر به هنگام جدايى آنان از يكديگر .... [1]

غيبت صغرى و ويژگيهاى آن‌

امام زمان (عج) داراى دو مرحله از غيبت است: مرحله كوتاه مدت كه از آن به «غيبت صغرى» تعبير مى‌شود و مرحله دراز مدت كه به آن «غيبت كبرى» گفته مى‌شود. در روايتى از امام صادق (ع) نقل شده است:

«لِلْقائِمِ غَيْبَتانِ احْداهُما طَويلَةٌ وَ الْاخْرى قَصيرَةٌ» [2]

براى قائم (ع) دو غيبت است: يكى از آن دو دراز مدت و ديگرى كوتاه مدت است.

مورخان و دانشمندان اسلامى پايان مرحله غيبت صغرى را سال 329 همزمان با درگذشت آخرين سفير حضرت مهدى (عج) ذكر كرده‌اند؛ ولى در آغاز اين مرحله از غيبت اختلاف نظر دارند. بيشتر، آغاز آن را سال 260 هجرى پس از شهادت امام عسكرى (ع) ذكر كرده‌اند كه حدود 69 سال و شش ماه و پانزده روز مى‌شود، ولى برخى ديگر مثل شيخ مفيد [3]، آغاز غيبت صغرى را سال 255 هجرى يعنى زمان ولادت حضرت‌حجّت ذكركرده‌اند كه دراين صورت، مدّت اين مرحله از غيبت 74 سال خواهدشد.

[1] - بحارالانوار، ج 52، ص 91

[2] - غيبت، نعمانى، ص 170

[3] - ر. ك. الارشاد، ص 346