نام کتاب : تاریخ زندگانی امام مهدی نویسنده : رفیعی، علی جلد : 1 صفحه : 49
اين مرحله از غيبت امام زمان (عج) از ويژگيهايى برخوردار
است كه به اختصار به دو مورد آن اشاره مىكنيم.
الف- عدم پنهانى كامل حضرت مهدى (عج) از ديدهها
مرحله غيبت صغرى حدّ متوسط بين غيبت كبرى و زندگى حضرت
مهدى (عج) در دوران پيش از رحلت پدر بزرگوارشان به شمار مىآيد. حضرت مهدى (عج) در
زمان حيات پدر ارجمندش نيز زندگى عادى نداشت و به نوعى در غيبت بسر مىبرد. [1] در
اين مقطع از زندگى آن حضرت، شيعيان و ياران خاصّ امام، توفيق شرفيابى به حضور آن بزرگوار
را داشتند، امّا در مرحله غيبت صغرى، دامنه ديدار و ارتباط شيعيان با آن حضرت محدود
به چهار نفر از آنان شد كه سمت «نوّاب خاص» امام را داشتند و بقيّه از طريق ايشان با
حضرت مرتبط مىشدند.
غيبت صغرى در حقيقت، مقدّمه و زمينهساز غيبت كبرى به
شمار مىرود. توقيعات شريف امام عصر (عج) توسط نوّاب خاص آن حضرت به دست مردم مىرسيد
و بدين ترتيب هر گونه شك و ترديد نسبت به وجود وى از اذهان زدوده مىشد و شيعيان براى
پذيرش غيبت كبرى آماده مىشدند. آنان در طول هفتاد و اندى سال غيبت صغرى و حتّى پيش
از آن با غيبت پيشواى خود تا حدود زيادى انس گرفته، با وظايف خويش در شرايط عدم دسترسى
به امام (ع) آشنا بودند و خود را براى رويارويى با شرايط دشوارتر غيبت كبرى آماده ساختند.
در پرتو اين تجربه وتمرين بود كه غيبت كبراى امام زمان (عج) براى شيعيان گران تمام
نشد و آنان پس از رويارويى با اين جريان دچار مشكل عمدهاى نشدند، در صورتى كه پذيرش
آن براى ديگران دشوار بود.
ب- ادعاى مهدويت در شمال آفريقا
فردى كه «ابو محمّد، عبيداللّه علوى» خوانده مىشد، خود
را مهدى و از فرزندان اسماعيل و فرزند امام جعفر صادق (ع) معرّفى كرد.
[1] - و شايد روى همين جهت، شيخ مفيد دوران غيبت صغرى
را از آغاز ولادت آن حضرت ذكر كرده است
نام کتاب : تاریخ زندگانی امام مهدی نویسنده : رفیعی، علی جلد : 1 صفحه : 49