«لَوْ لا مَنْ يَبْقى بَعْدَ غَيْبَةِ قائِمِنا مِنَ الْعُلَماءِ الدّاعينَ الَيْهِ، وَ الدّالّينَ عَلَيْهِ، وَ الذّابّينَ عَنْ دينِهِ بِحُجَجِ اللَّهِ، وَ الْمُنْقِذينَ لِضُعَفاءِ عِبادِاللَّهِ مِنْ شِباكِ ابْليسَ وَ مَرَدَتِهِ وَ مِنْ فَخاخِ النَّواصِبِ، لَما بَقِىَ احَدٌ الَّا ارْتَدَّ عَنْ دينِ اللَّهِ، وَ لكِنَّهُمْ يُمْسِكوُنَ ازِمَّةَ قُلوُبِ ضُعَفاءِ الشّيعَةِ، كَما يُمْسِكُ صاحِبُ السَّفينَةِ سُكّانَها، اوُلئِكَ هُمُ الْافْضَلوُنَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.» [1]

اگر پس از غيبت امام قائم ما، دانشمندان و عالمان دينى نبودند كه مردم را به او دعوت، و بسوى آن حضرت دلالت و راهنمايى، و با دلائل و براهين از دين وى دفاع كنند، و بندگان ضعيف خدا را از دامهاى ابليس و پيروانش و نيز دامهاى ناصبيان (و دشمنان اهل بيت عليه السلام) نجات دهند، هر آينه كسى نمى‌ماند مگر آن كه از دين خدا بيرون مى‌رفت؛ و ليكن آن دانشمندان، زمام دلهاى شيعيان ناتوان را به دست مى‌گيرند، آنسان كه ناخداى كشتى، سكّان [2] كشتى را به دست مى‌گيرد و آنان در نزد خداى بزرگ، برترين افرادند.

پيشواى دهم عليه السلام در اين سخن گهربار، نكات بسيار ارزنده‌اى را بيان كرده است، از جمله:

1. يكى از وظايف و رسالتهاى مهمّ عالمان دينى در عصر غيبت، فراخوانى و راهنمايى مردم به جانب امام زمان (عج) است؛ چرا كه در اين دوران تنها حجّت خدا در روى زمين و تنها واسطه ميان خلق و خالق، اوست و بيگانگى انسان با مقام ولايت به معناى بيگانگى او با خدا و آيين اسلام است.

2. رسالت مهمّ ديگر دانشمندان در اين زمان، دفاع از دين و شتافتن به كمك شيعيان ضعيف و ناتوان و رهايى ايشان از دامهاى شياطين جنّ و انس است.

3. امام عليه السلام پس از بيان وظيفه عالمان در ارتباط با «امامت»، «ديانت» و «امّت» به نقش حياتى و تعيين كننده آنان در ديندارى مردم اشاره كرده و آن را به نقش ناخداى كشتى در

[1] - بحارالانوار، ج 2، ص 6

[2] - سكّان كشتى، آلتى چوبى يا فلزى است كه در يكى از دو انتهاى كشتى تعبيه مى‌كنند و با حركت آن، سمت حركت‌كشتى را تغيير مى‌دهند (فرهنگ معين، واژۀ سكّان)