از ديگر ويژگيهاى اين دوره بروز يك سلسله رويدادهاى طبيعى از قبيل: سقوط سنگهاى آسمانى، زلزله، بادهاى مسموم و كشنده بود كه همزمان با اوجگيرى جنايات و عيّاشيهاى حاكمان جور، بويژه متوكّل عبّاسى- اين جرثومه جنايت و ستمگرى- در نقاط مختلفى از كشور پهناور اسلامى روى داد.

بر اثر بارش زياد و جارى شدن سيل در موصل به سال 232 حدود يكصدهزار نفر جان خود را از دست دادند. [1]

در سال 241 هجرى شهابهاى آسمانى بسوى زمين فرود آمدند و اين پديده از آغاز شب تا طلوع فجر ادامه داشت. [2] و نيز در همين سال چارپايان بر اثر ابتلاى به بيمارى از بين رفتند. [3]

مردم ناحيه «تنّيس» صداى هول‌انگيزى شنيدند كه بر اثر آن بسيارى جان خود را از دست دادند. اين صيحه مهيب، مدتى ادامه داشت. [4]

زمين لرزه‌هاى شديد و پى در پى در نقاط مختلف قلمرو اسلامى مانند دامغان، نيشابور و ديگر شهرهاى خراسان، و نيز بلاد مغرب، مصر و شام، واقع شد كه بر اثر آن خانه‌ها، دژها و پلهاى زيادى ويران گشت و افراد بى‌شمارى به كام مرگ فرو رفتند. [5]

در جريان اين زلزله‌ها صداى مهيب و ترسناكى شنيده مى‌شد كه وصف‌ناشدنى بود.

صاعقه آسمانى كوه «اقْرَع» را در انطاكيه دو نيم كرد و آن را به دريا افكند. در پى سقوط كوه، دريا طغيان كرد و از لابه‌لاى امواج آن، بخار و دود سياه بدبويى برخاست؛ بگونه‌اى كه ظلمت و تعفّن فضا را گرفت. نهرى نيز- كه در يك فرسخى شهر قرار داشت- بكلّى فرو رفت و كسى از سرنوشت آن آگاه نشد. [6]

مردم فارس بگونه‌اى ديگر دچار مصيبت شدند. نور تابنده‌اى از ناحيه قلزم (درياى سرخ) برخاست و بدين منطقه كشيده شد و راه نفس كشيدن را بر مردم بست. بر اثر آن‌

[1] - كامل، ج 7، ص 35

[2] - تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 491

[3] - تاريخ طبرى، ج 9، ص 201

[4] - همان، ص 212

[5] - براى آگاهى بيشتر از اين زمين لرزه‌ها و تلفات و خسارات ناشى از آنها رجوع كنيد به تاريخ طبرى، ج 9، ص 207، و تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 491

[6] - تاريخ طبرى، ج 9، ص 212