طب پرداخت. حضرت در زمينه دانش كلام علاوه بر روايت برخى خطبه‌هاى امير مؤمنان عليه السلام درباره توحيد و صفات خدا، به تبيين دقيق‌ترين مباحث كلامى مورد اختلاف بين شيعه و ساير مذاهب اسلامى پرداخت و در دو محور مهمّ اعتقادى، يعنى توحيد و امامت كه در آن عصر معركه آراء بود، با تكيه بر مبانى عقلى و نقلى، ديدگاههاى اسلام را بيان كرد. [1]

امام پنجم به تفسير قرآن اهتمام زياد داشت و روايات نقل شده از آن گرامى در تفسير آيات و شأن نزول آنها زينت بخش كتابهاى تفسيرى است. و بنابر نقل خود آن حضرت، وى كتابى در تفسير نوشت كه زياد بن منذر راوى آن بوده است. [2]

امام باقر عليه السلام در احاديث فراوانى به تشريح زندگى انبيا، و چگونگى برخورد آنان با طاغوتهاى زمان خود و مشكلاتى كه در راه تبليغ رسالت الهى متحمل شده‌اند، پرداخته و در اين ميان سيره رسول اكرم صلى الله عليه و آله و جنگهاى آن حضرت را با تفصيل بيشتر بيان كرده است. كه مورخان مشهورى مانند ابن هشام، واقدى، طبرى، بلاذرى و حلبى احاديث آن حضرت را در كتابهاى خود نقل كرده‌اند.

گستره علوم باقيمانده از «باقر العلوم عليه السلام» در موضوعات و رشته‌هاى مختلف به حدى است كه دانشمندان و صاحبنظران در وصفش نوشته‌اند:

از هيچ يك از فرزندان امام حسن و امام حسين عليهما السلام به اندازه آنچه كه از امام باقر عليه السلام در علوم مختلف از تفسير، كلام، فقه و احكام و حلال و حرام بيان گرديده، آشكار نشده است. [3]

4- تعليم و تربيت افراد مستعد

امام باقر عليه السلام در دوران پربركت امامت خود موفق شد شاگردان زيادى را پرورش دهد. تعداد شاگردان آن حضرت در منابع رجالى مختلف ذكر شده است. شيخ طوسى‌

[1] - ر. ك: حياة الامام محمد الباقر عليه السلام، ج 1، صص 189-208

[2] - ر. ك: اعيان الشيعه، ج 1، ص 656؛ فهرست شيخ طوسى، ص 146

[3] - بحارالانوار، ج 46، ص 294؛ مناقب، ابن شهر آشوب، ج 4، ص 195