كه حكيمه، عمّه امام عسكرى عليه السلام- كه خود از بانوان بزرگ خاندان امامت به شمار مى‌رود- او را سرور خود و خانواده‌اش خطاب مى‌كرد و خويش را خدمتگزار او مى‌دانست. [1]

اين بانوى گرامى گر چه در كشور روم و در كاخ سلطنتى امپراتور مى‌زيست و پيش از آشنايى با «بيت امامت»، كيش مسيحى داشت، ليكن دست تقدير و مشيّت الهى، او را به خانواده امامت منتقل ساخت تا آخرين شكوفه ولايت و امامت از دامن او برويد. [2]

نطفه يكتا ذخيره الهى به مشيّت پروردگار در رحم نرجس تكوّن يافت؛ امّا مراحل رشد جنينى آن برخلاف روند طبيعى بگونه‌اى بود كه هيچ اثرى از باردارى در مادرش نمودار نبود. بدين جهت حتّى نزديك‌ترين افراد خانواده مانند حكيمه از موضوع باردارى نرجس خبر نداشتند تا لحظه ولادت كه امام عسكرى عليه السلام او را آگاه ساخت، و او كمك كرد تا حضرت مهدى (عج) متولد شد. [3]

شمايل و صورت و سيرت حضرت در روايات به دو گونه بيان شده است. در بعضى روايات، حضرت مهدى (عج) بطور كلّى در صورت و سيرت، شبيه پيامبر صلى الله عليه و آله معرفى شده است. از رسول اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده است:

مهدى از فرزندان من است. نام او نام من و كنيه‌اش كنيه من است. در صورت و سيرت شبيه‌ترين مردان به من است. [4]

در رواياتى ديگر به پاره‌اى از شمايل و ويژگى‌هاى جسمى يا اخلاقى آن حضرت‌

[1] - بحارالانوار، ج 51، ص 12

[2] - خلاصه داستان بدين‌گونه بود كه نرجس خاتون پس از خوابى كه ديد، همراه تعدادى از زنان براى پرستارى و كمك‌هاى درمانى در جريان لشكركشى امپراتور روم عليه مسلمانان، شركت كرد. سپاه روم با سپاه اسلام درگير شدند و از آنان شكست سختى خوردند. عده زيادى از آنان، از جمله زنان پرستار، اسير مسلمانان گشته به بغداد برده شدند. امام هادى عليه السلام كسى را فرستاد تا آن كنيز را با مشخصاتى كه داده بود، از مالكش بخرد. حضرت خواهرش حكيمه را فراخواند و ضمن معرفى نرجس از او خواست تا واجبات و مستحبات الهى را به وى بياموزد، كه او همسر ابومحمد و مادر قائم خواهد شد. (براى آگاهى از تفصيل خواب نرجس خاتون رجوع كنيد به كمال‌الدين و تمام النعمة، ج 2، صص 417 - 423 و براى آگاهى از جريان جنگهاى ميان روم و مسلمانان رجوع كنيد به تاريخ العرب والرّوم، ص 225 و كامل ابن اثير، ج 7، ص 121.)

[3] - براى آگاهى از تفصيل جريان ولادت، رجوع كنيد به كمال‌الدين و تمام النعمة، ج 2، ص 424؛ منتخب‌الاثر، صص 321 - 333

[4] - منتخب‌الاثر، ص 182