1- پس از فراغت از دفن پيامبر صلى الله عليه و آله و گزارش اخبار سقيفه به امام عليه السلام پرسيد: انصار چه گفتند؟

گفته شد: انصار گفتند: از ميان ما زمامدارى برگزيده شود و از ميان شما هم زمامدار ديگرى.

امام فرمود: چرا در برابر آنان به اين استدلال نكرديد كه رسول خدا صلى الله عليه و آله درباره انصار سفارش كرد كه: «با نيكانشان به نيكى رفتار كنيد و از بدكاران آنان درگذريد».

گفتند: اين توصيه چگونه انصار را محكوم مى‌سازد؟

امام عليه السلام فرمود: اگر زمامدارى و پيشوايى حق آنان بود، سفارش آنان (به مهاجران) معنى نداشت.

سپس پرسيد: پس قريش چه گفتند:

گفته شد: قريش استدلال كردند كه آنان از درخت رسولند.

امام عليه السلام فرمود: به درخت استدلال كردند (و خلافت را بردند) ولى ميوه‌اش را (كه خاندان رسول هستند) تباه كردند. [1]

امير مؤمنان عليه السلام در اين بيان كوتاه امّا مستدلّ و استوار ضمن سلب صلاحيّت انصار و مهاجران براى احراز مقام پيشوايى امت، شايستگى خويش را براى جانشينى پيامبر صلى الله عليه و آله به‌عنوان ميوه درخت رسالت اثبات كرد.

2- امير مؤمنان عليه السلام پس از فراغت از دفن پيامبر صلى الله عليه و آله همراه تعدادى از بنى‌هاشم و ديگران در مسجد نشسته بودند. برخى از ياران ابو بكر به حضور آنان رسيده و از ايشان خواستند همچون ديگران با ابوبكر بيعت كنند و گرنه درباره آنان با شمشير حكم‌

[1] - نهج‌البلاغه، صبحى صالح، خطبه 67. سيد رضى پس از نقل اين سخن امير مؤمنان عليه السلام: وٰا عَجَبٰاهُ‌! اَتَكونُ الخِلافَةُ بِالصَّحٰابَةِ وَالْقَرابَة - آيا خلافت با همصحبتى و خويشاوندى به دست مى‌آيد؟ - مى‌نويسد: شعرى از امام عليه السلام در اين باره نقل شده است: فَاِنْ كُنْتَ بِالشُّورىٰ مَلَكْتَ اُمُورَهُمْ فَكَيْفَ بِهٰذٰا وَالْمُشيٖرُونَ غُيَّبٌ وَ اِنْ كُنْتَ بِالْقُرْبىٰ جَجَجْتَ خَصيٖمَهُمْ فَغَيْرُكَ اَوْلىٰ بِالنَّبِىِّ وَ اَقْرُبُ‌

اگر به‌وسيله شورا زمام امور امت را به‌دست گرفته‌اى (بايد بگويم:) اين چه شورايى بود كه رأى دهندگان (و صاحبنظران اصلى) در آنجا نبودند؟!

و اگر از راه خويشاوندى با پيامبر صلى الله عليه و آله با آنان احتجاج كردى، ديگران از تو به پيامبر صلى الله عليه و آله نزديكتر و (در نهايت براى احراز مقام خلافت) سزاوارتر بودند! (همان، ص 502)