كشتار دسته جمعى و قتل عام انسانى‌

بار اخلاقى جنگ جهانى دوم بسيار گران بود. بمباران بى‌وقفه مراكز پر جمعيت، به كار گيرى بمب اتم عليه مردم غير نظامى دو شهرِ هيروشيما و ناكازاكى [1]، اردوگاههاى قتل عام، اتاقهاى گاز، كوره‌هاى آدم سوزى، كوچ اجبارى، تبعيدهاى سياسى و غير سياسى و اعمال خشونت غير انسانى در مناطق اشغالى، بى‌اعتبارى وجدان بشرى را در عصر ماشين به نمايش مى‌گذاشت. نظم جديدى كه هيتلر در انديشه بناى آن در اروپا بود و نظاميان ژاپن نيز درصدد تحقق آن در آسيا بودند، ارمغانى جز سلطه، نفوذ و استثمار انسانها نداشت. تصويرى از اين آدمكشى به سبك جديد، توسط يكى از شاهدان عينى صحنه مى‌تواند تا حدودى، دنيايى را كه هيتلر قصد ساختنش را داشت، بر ملا سازد. وى مى‌گويد:

وقتى محكومان وارد اتاق گاز مى‌شدند، آلمانيها ماسك را مى‌انداختند. از آن پس هر نوع احتياطى بى‌فايده بود؛ چون قربانيان نه مى‌توانستند فرار كنند و نه كمترين مقاومتى از خود نشان دهند. گاهى اتفاق مى‌افتاد كه محكومان حركتى به عقب و به سوى در خروجى انجام مى‌دادند. در اين موقع آلمانيها با خشونت آنها را به طرف داخل اتاق مى‌راندند و حتى گاهى با هفت تير به سوى جمعيت حاضر در اتاق تيراندازى مى‌كردند. تا آنجا كه امكان داشت سالن پر مى‌شد و اگر يك تا دو نفر از بچه‌ها در حياط باقى مى‌ماندند آنها را روى ديگران پرتاب مى‌كردند. آنگاه در سنگين مثل در سنگى زيرزمين كليساها بسته مى‌شد ... در يك زمان حرارت افزايش مى‌يافت و هوا آلوده مى‌شد. گاهى محكومان قبل از رسيدن گاز مى‌مردند. در انتهاى اين اتاق تنگ و كم ارتفاع يك دريچه كوچك چهار گوش وجود داشت كه آهن‌كشى شده و روى آن را شيشه انداخته بودند. لحظه موعود يك نفر مأمور اس. اس مجهز به ماسك اين دريچه را باز مى‌كرد و گاز را از آنجا وارد اتاق مى‌نمود ... تصور مى‌شد كه «سيكلون B» اثر برق آسايى دارد امّا هميشه وضع اين چنين نبود. بسيارى از مردم مى‌بايست «گازى» شوند و در نتيجه مى‌بايست در مصرف گاز صرفه جويى كرد. بدين ترتيب مقاومترين محكومان بعد از يك چنين صحنه‌اى باز هم زنده مى‌ماندند. امّا هيتلريها زنده‌ها و مرده‌ها را يكجا در داخل كوره آدم سوزى مى‌ريختند. [2]

[1] - در هيروشيما شصت هزار نفر و در ناكازاكى چهل هزار نفر بر اثر بمب اتمى نابود شدند.

[2] تاريخ قرن بيستم، ژبر شتين، ميلزا، ج 1، ص 157.