جنگ سرد داراى ابعاد اقتصادى، فرهنگى، ايدئولوژيكى و سياسى بود، امّا بُعد نظامى آن، اهميت بسيارى داشت، زيرا امكان تبديل شدن آن را به يك جنگ گرم افزايش مى‌داد. در اين راستا، به شكل‌گيرى پيمانهاى «سيتو»، «سنتو» و «ورشو» اشاره مى‌كنيم.

سازمان پيمان آسياى جنوب شرقى (سيتو) [1]، در سال 1954 م در مانيل، پايتخت فيليپين با شركت كشورهاى استراليا، ايالات متحده آمريكا، بريتانيا، پاكستان، تايلند، فرانسه، فيليپين و نيوزيلند به امضا رسيد. اين سازمان نظامى و دفاعى در راستاى توسعه و تكميل سياست سد سازى غرب در برابر نفوذ كمونيسم، قابل تجزيه و تحليل است.

بلوك غرب در دهه 1950 با بحرانهاى اجتماعى در كشورهاى آسياى جنوب شرقى روبه‌رو گرديد. در كشورهاى اندونزى، مالزى، برمه، تايلند، لائوس، كامبوج، ويتنام، فيليپين ... جنبشهايى با تمايلات كمونيستى به وجود آمد كه در صدد در دست گرفتن قدرت سياسى در اين كشورها بودند. مبارزات مشترك مليون و كمونيستها در برابر تجاوزات ژاپن در طى جنگ جهانى دوم، اعتبارى خاص به احزاب كمونيست بخشيده بود. اين اعتبار، پس از بازگشت دوباره استعمارگران اروپايى به منطقه آسياى جنوب شرقى، رو به فزونى گذاشت، بگونه‌اى كه در بيشتر كشورهاى ياد شده، اين نهضت، مبارزه‌اى پيگير را براى نيل به قدرت آغاز كرد. در اين ميان، شكست نيروهاى فرانسوى در برابر كمونيستهاى ويتنام در «دين بين فو» در سال 1954 م، زنگ خطرى براى بلوك غرب بود كه در صورت عدم ارائه راه حل مناسب سرنوشت اين منطقه مثل سرنوشت اروپاى شرقى خواهد شد. بدين سان، شكل گيرى سازمان پيمان دفاع جمعى آسياى جنوب شرقى، اتحاد دولتهاى فوق در برابر توسعه و نفوذ كمونيسم است كه حلقه‌اى از حلقه‌هاى محاصره و سد نفوذ غرب در برابر كمونيسم شوروى به حساب مى‌آمد. [2]

سازمان پيمان مركزى (سنتو) [3]، يك پيمان دفاعى بلوك غرب در خاور ميانه است كه تا سال 1959 م به نام «پيمان بغداد» معروف بود. پيمان بغداد در سال 1955 م با شركت‌

[1]otaes(noitazinagro ytaert aisA tsaE-htuoS .

[2] سازمانهاى بين المللى، ابوالقاسم منصفى، ص 324، دانشكدۀ علوم ارتباطات اجتماعى.

[3]- otnec(noitazinagro ytaert lartneC