فراهم شده بود. هم مردم و هم رهبران و دولتمردان با تمهيدات حقوقى، سياسى و نهادى، قدم در راه بى‌بازگشت وحدت مى‌نهادند. با اين همه، تنها توافق و حمايت قدرتهاى بزرگ بين‌الملل مى‌توانست، حرف آخر را در اين مورد بزند، بويژه ايالات متحده آمريكا و اتحاد شوروى مى‌بايست نظر مثبت خود را اعلام مى‌كردند. اگر چه نمى‌توان از نگرانيهاى فرانسه و انگليس نسبت به ظهور آلمان متحد در قاره اروپا غافل بود. سرانجام، حركت به سوى وحدت بگونه‌اى جريان يافت كه هيچ دولتى را ياراى شنا بر خلاف اين رود توفنده و خروشان نبود.

كنفرانس دولتهاى اصلى فاتح در جنگ جهانى دوم به همراه دولتهاى آلمان شرقى و غربى، ابتدا در بن و آنگاه در مسكو برگزار گرديد. نمايندگان كشورهاى آمريكا، اتحاد شوروى، انگلستان و فرانسه به همراه نمايندگان جمهورى دموكراتيك آلمان و جمهورى فدرال آلمان (2+ 4)، به تبادل نظر در مورد چگونگى حصول توافق براى روند وحدت و پيامدهاى آن دست زدند. سرانجام، تحقق وحدت دو آلمان در سوم اكتبر سال 1990 به موجب قرارداد نهايى كنفرانس معروف به فرمول «2+ 4» عملى گرديد؛ كنفرانسى كه در دوازدهم سپتامبر 1990 با شركت وزراى خارجه كشورهاى ياد شده، در مسكو ترتيب يافت تا معاهده اتحاد دوباره آلمان را به امضاى چهار كشور فاتح جنگ جهانى دوم يعنى متفقين برساند. طبق اين توافق، آلمان شرقى بر اساس ماده 23 قانون اساسى آلمان غربى و مطابق با تصميمِ گرفته شده از سوى پارلمان جمهورى دموكراتيك آلمان، در روز سوم اكتبر بطور رسمى، الحاق خود را به آلمان غربى اعلام كرد. [1]

انجام انتخابات، مرحله بعدى حركت به سوى وحدت بود. انتخابات در چهاردهم اكتبر سال 1990 به صورت انتخابات پارلمانهاى منطقه‌اى پنج ايالت فدراتيو موجود در سرزمين آلمان شرقى برگزار شد و سرانجام در دوم دسامبر همين سال، نخستين انتخابات عمومى و آزاد در سراسر خاك آلمان متحد انجام گرديد. در اين انتخابات، شصت ميليون آلمانى براى گزينش 662 نماينده از شانزده ايالت آلمان به پاى صندوقهاى رأى رفتند. پيروزى بزرگ و قابل پيش بينى براى احزاب راست، دموكرات‌

[1] گاه شمار اروپاى شرقى، قاسم صنعوى، ص 345-384، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.