ارتش و سازمانهاى اطلاعاتى و جاسوسى نيز هر يك در تدوين سياستگذارى خارجى سهيم هستند. ارتش بويژه به هنگام بحران يا جنگ مى‌تواند با ارائه برنامه‌هاى تخصصى در خصوص به كارگيرى زور در حل بحران و ادامه يا توقف جنگ، سياست خارجى را جهت دهد. كانالهاى اطلاعات و اخبار سازمانهاى جاسوسى- كه منابع انحصارى اخبار و گزارشات محرمانه هستند- با بزرگ يا كوچك كردن اخبار و يا تفسير خاص خودشان از اطلاعات، جزو عوامل درگير در مسائل خارجى محسوب مى‌شوند.

2- قوه مقننه: نقش اين قوه در تدوين سياست خارجى، داراى اهميت است، قوه مقننه از اهرمهاى ويژه‌اى براى اعمال نفوذ در حوزه سياست خارجى بهره مى‌گيرد كه عمده‌ترين آنها عبارتند از:

1- تصويب قراردادهاى بين‌المللى.

2- تصويب بودجه دفاعى‌

3- تصويب كمكهاى خارجى و استقراض از دولتهاى ديگر

4- كميسيونهاى تحقيق و بازرسى‌

5- انعكاس افكار عمومى [1]

ساختار غير رسمى‌

1- افكار عمومى: افكار عمومى به عنوان نيروى مؤثر در سياست خارجى، پديده‌اى نوين و مربوط به ظهور حكومتهاى دمكراتيك است؛ زيرا تا گذشته‌هاى نه چندان دور كه استبداد بر اغلب جوامع حاكم بود، مردم هيچ نقشى در سياست داخلى نداشتند تا چه رسد به سياست خارجى. عرصه فعاليتهاى انتخاباتى و گزينش دولتمردان توسط مردم، تشكيل احزاب سياسى و تشكل اجتماعى مردم، پيدايش دولت رفاهى و ايده حاكميت ملى، به مداخله مردم در مسائل سياست خارجى منجر گرديد. افكار عمومى كه به معناى گرايش عقيده ملّت در مورد يك پديده خاصى است، دولتها را ناچار مى‌كند كه با در نظر گرفتن آن، سياست خارجى خود را شكل و جهت دهند. نمونه‌هاى مؤثر و

[1] روابط بين‌الملل در جهان متغير، 107-109.