است. جنگ همواره داراى «غايت و هدف، «طرح و برنامه» و «سازمان و نظم خاص» مى‌باشد.

علل عمده جنگ‌

يكى از محورهاى اساسى مورد بحث نظريه پردازان جنگ، عوامل و ريشه‌هاى ايجادى تعارض و خشونت در جامعه انسانى است. تئورى سازى در باب علل و عوامل جنگ، در رشته‌هاى علمى روان شناسى، جامعه شناسى، انسان شناسى، زيست‌شناسى، علم سياست و روابط بين‌الملل، رواج داشته و دارد. تحليل اين جنبه جنگ- ريشه‌ها و علل- از گستردگى ويژه‌اى برخوردار است كه در اينجا، به اختصار، به مهمترين آنها اشاره مى‌شود. همچنين، ذكر اين نكته بجاست كه بررسى علل جنگ در اين مقال، منحصر به جنگ در روابط بين جوامع و دولتهاست و عوامل جنگ داخلى هر چند ممكن است وجوه اشتراكى با جنگ ميان دولتها داشته باشد، خود تحقيقات ديگرى را مى‌طلبد.

1- غريزه پرخاشگرى [1].

تحليل روانشناسان، به طور عمده، به نقش و تأثير مسائل روانى افراد بر رفتار فردى و گروهى تأكيد دارد. شناخت و تجزيه و تحليل ساخت روانى افراد، مى‌تواند ريشه رفتار و روابط آدمى را در جامعه انسانى بخوبى بنماياند. از اين رو، مطالعه و بررسى در سطح «خُرد» [2] يعنى فرد و طبيعت انسان، راهگشاى مطمئنى براى تبيين مسائل انسانى از جمله منازعه و جنگ است. [3]

بر طبق ايده نظريه پردازان غريزه پرخاشگرى، ريشه تنازع، اختلاف، كشمكش و جنگ را بايد در نهاد و طبيعت انسان جستجو كرد. ذات آدمى، قدرت‌طلب، ستيزه‌جو، خودخواه و جاه‌طلب بوده و چنين سرشت و خمير مايه درونى، براى وجود و بروز

(1) .)noissergga dautnitsnI(tenitsni noissergga-1

(2) .orciM-2

[3] نظريه‌هاى متعارض در روابط بين‌الملل، دوئرتى و گراف، ترجمۀ عليرضا طيب و وحيد بزرگى، ج 1، ص 298-301.