اسلام، ريشه جنگ و منازعه در جامعه بشرى را ناشى از فزون طلبى، استكبار،

تجاوز و تعدى انسانها به حقوق يكديگر مى‌داند. افراد، دولتها و كشورهايى كه از حق خود فراتر رفته و مى‌خواهند حقوق ديگران را از آنِ خود كنند، زمينه‌هاى نزاع و جنگ را فراهم مى‌كنند.

ب- صلح‌

اسلام، پايه و اساس روابط اجتماعى را بر صلح نهاده است، كشتار بدون دليل را ممنوع كرده، كشتن يك تن را بدون دليل، برابر كشتن همه مردم دانسته است:

(مِنْ أَجْلِ ذلِكَ كَتَبْنا عَلى‌ بَنى‌ إِسْرائيلَ انَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ اوْ فَسادٍ فِى الْارْضِ فَكَأَنَّما قَتَلَ النَّاسَ جَميعاً، وَ مَنْ أَحْياها فَكَأَنَّما احْيَا النَّاسَ جَميعاً ...) [1]

بدين سبب بر بنى‌اسرائيل چنين حكم كرديم كه هر كس نفسى را جز براى نفسى يا فساد در زمين بكشد، گويى همه مردم را كشته است و كسى كه نفسى را زنده كند، گويى همه مردم را زنده كرده است.

اسلام- با توجه به احترام به انسانيت- روابط مسلمانان با ديگران را براساس صلح و صفا پى ريخته است. اسلام به آنان اجازه نمى‌دهد كه تنها به دليل اختلاف اعتقادى، كسى را به قتل رسانند. جامعه اسلامى بايد روابطش با ديگران براساس عدالت و احترام متقابل باشد؛ عدالت حتّى درباره دشمنان و مخالفان حكومت اسلامى نيز بايد اجرا شود. قرآن كريم در اين باره مى‌فرمايد:

(لا يَنْهيكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذينَ لَمْ يُقاتِلُوكُمْ فِى الدينِ وَ لَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيارِكُمْ انْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا الَيْهِمْ، انَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطينَ) [2]

خداوند شما را از دوستى آنان كه با شما در دين قتال و دشمنى نكرده و شما را از ديارتان بيرون نكرده‌اند نهى نمى‌كند از اين كه به آنان نيكى كنيد و با آنان به عدالت رفتار كنيد؛ كه‌

[1] مائده (5)، آيۀ 32.

[2] ممتحنه (60)، آيۀ 8.