جاز، سينما، باشگاههاى شبانه و كاباره‌ها مورد تهديد قرار گرفت. چنين تعارض انديشه و ارزش، محيطى بس آكنده از لذّت، ترس، سودجويى و انتقام را به همراه مى‌آورد.

2- پيامدهاى سياسى‌

جنگ جهانى اوّل، مهمترين دگرگونيها را در عرصه سياست و حكومت ايجاد كرد. با فروپاشى امپراتوريهاى بزرگ، دولتهاى مستقل و كوچك متولد شدند؛ رژيمهاى سلطنتى و خودكامه به رژيمهاى جمهورى و مترقى تبديل شدند؛ جبهه بنديهاى نوين سياسى و اجتماعى، نيروهاى رقيب جديدى را روياروى يكديگر قرار داد و سرانجام، اروپا عظمت و اقتدار خود را از دست داد و زوالش آغاز گشت.

الف- تغييرات نقشه سياسى اروپا: آشكارترين اثر جنگ در اروپا، تغيير كلى نقشه سياسى اين قاره بود. سقوط چهار امپراتورى بزرگ آلمان، روسيه، اتريش- هنگرى و عثمانى، دولتهاى مستقل و كوچكترى را به وجود آورد. در اين راستا، دولتهاى يوگسلاوى، چكسلواكى، لهستان و فنلاند پا به عرصه وجود گذاشتند. سرزمين دولتهاى رومانى و ايتاليا توسعه‌يافت. از تجزيه امپراتورى‌عثمانى نيز كشورهاى‌امروزى خاورميانه عربى شكل گرفتند. در واقع، نهضت گسترده ناسيوناليسم كه سراسر اروپاى شرقى را در بر مى‌گرفت، تا حدودى، به پيروزى دست يافت؛ هر چند هنوز راه درازى در پيش بود تا خواسته تمامى اقليتهاى ملّى كه خواستار تأسيس دولت بودند، به انجام رسد. [1]

ب- تغيير رژيمهاى سياسى: يكى ديگر از نتايج جنگ، سقوط رژيمهاى اريستوكراتيك بود. در كشورهاى بلغارستان، تركيه، اتريش، مجارستان، يوگسلاوى، چكسلواكى، آلمان و لهستان، رژيمهاى سياسى مترقى و آزاديخواه بر سر كار آمدند. با اينكه بلغارها، پس از استعفاى فرديناند، «بوريس» سوم را به پادشاهى برگزيدند، امّا قدرت سلطنت از ميان رفته بود. گروهى سوسياليست و طرفدار اصلاحات ارضى، به رياست «استانبولينسكى»، كنترل دولت را به دست گرفت. مصطفى كمال پاشا- معروف به آتاتورك- در تركيه توانست بر ضد سلطان محمد ششم فعاليت گسترده و مستمرى را

[1] تاريخ جهانى، ش. دولاندلن، ترجمۀ احمد بهمنش، ج 2، ص 400-404، انتشارات دانشگاه تهران.