جلوگيرى كنند. به عبارت ديگر، گويا جنگ ديگرى لازم بود تا اروپا بطور كلى از نفس بيفتد و از مركزيت ساقط شود. [1]

3- نظام بين‌المللى‌

قدرتهاى بزرگ فاتح، بويژه ايالات متحده آمريكا، بريتانياى كبير، فرانسه و ايتاليا، بعد از اين پيروزى بزرگ، حق خود مى‌دانستند كه در مورد سرنوشت آينده جهان و نظم حاكم بر آن تصميم‌گيرى كنند. كنفرانس «صلح ورساى (1919 م) كه رهبران كشورهاى پيروز را در خود جا داده بود، جايگاهى مناسب براى اين امر بود. نظم نوين بين‌المللى، آن گونه كه اعلاميه چهارده ماده‌اى ويلسون مقرر مى‌داشت، «سيستم امنيت دسته جمعى» بود. جامعه ملل، به عنوان سازمانى بين‌المللى و حافظ صلح و امنيت جهانى، بر مبناى اين نظام ايجاد گرديد.

ميثاق جامعه ملل براساس پيش‌نويس «هرست- ميلر»، وزراى خارجه آمريكا و انگليس، در كميسيونى از نمايندگان نوزده كشور به سرپرستى «ويلسون»، رئيس جمهور آمريكا، به تصويب رسيد. اين ميثاق در 28 آوريل 1919 مورد تأييد تمام اعضاى كنفرانس صلح پاريس قرار گرفت و 26 ماده اوّل آن، جزو پيمان ورساى درآمد. همچنين ميثاق جامعه ملل در ساير پيمانهاى صلح با كشورهاى مغلوب گنجانده شد تا بدين وسيله، هم كشورهاى غالب و هم دولتهاى مغلوب، بدان وفادار و متعهد باشند. [2]

اهداف جامعه ملل، به روايت ميثاق، به قرار زير بود:

1- افزايش همكاريهاى بين‌المللى و دست يافتن به صلح و امنيت بين‌المللى.

2- سپردن تعهد در مورد دست نيازيدن به جنگ.

3- مقرر داشتن روابط آشكار، عادلانه و شرافتمندانه ميان ملتها.

4- استقرار حقوق بين‌المللى به عنوان ضابطه عملى سلوك ميان دولتها.

5- رعايت عدالت و در نظر گرفتن تعهدات گنجانده شده در پيمانهاى منعقد بين ملتها بطور كامل و دقيق. [3]

[1] تحولات روابط بين‌الملل (از كنگره وين تا امروز)، نقيب زاده، ص 140.

[2] بحرانهاى قرن بيستم، پى‌ير رونوون، ترجمۀ احمد مير فندرسكى، ج 1، ص 191.