به شورش زده، توسط ناوگان دريايى ايتاليا در درياى مديترانه، به خاك اسپانيا منتقل شدند. اين نظاميان شورشى، در «بورگس»، دولت موقت تشكيل داده و جنگ داخلى گسترده‌اى را با جمهوريخواهان آغاز كردند. حمايتهاى بى‌شائبه دولتهاى فاشيست ايتاليا و آلمان از نظاميان شورشى، جنگ را به عرصه مداخلات قدرتهاى بزرگ تبديل كرد. از اين رو، بررسى سياست قدرتهاى بزرگ كه سه جبهه ايدئولوژيك «فاشيسم»، «كمونيسم» و «ليبراليسم» را تشكيل مى‌دادند، از اهميت برخوردار است. [1]

سياست دولتهاى ايتاليا و آلمان در قبال جنگ داخلى اسپانيا: دولت ايتاليا از سالها قبل با نظاميان ناراضى و ناسيوناليستهاى افراطى، روابط مخفى داشت و آنها را به مخالفت تشويق مى‌كرد. پس از آغاز شورش نظاميان در مراكش، اين دولت، با انتقال نظاميان شورشى توسط ناوگان دريايى مستقر در مديترانه از طريق تنگه جبل‌الطارق به خاك اسپانيا، بيشترين كمك را به آنها كرد. آنگاه با اعزام داوطلب و ارسال تسليحات و كمكهاى اقتصادى به حمايت سخت از مخالفان جمهورى- كه اغلب آنها داراى عقايد دست راستى افراطى بودند- پرداخت. دولت آلمان نيز، عرصه پيكار اسپانيا را ميدانى مناسب براى آزمايش سلاحها و تاكتيكهاى جنگى خود مى‌دانست. اين دولت با اعزام سرباز، هواپيما، تجهيزات نظامى و كمكهاى مالى و آموزشى، سعى وافر داشت كه افراطيون فاشيست را به پيروزى برساند. تعداد سربازان ايتاليايى و آلمانى را حدود پنجاه هزار نفر تخمين زده‌اند. اين دو دولت، تحت تأثير رابطه‌هاى ايدئولوژيك و استراتژيك به حمايت از نظاميان شورشى مى‌پرداختند. اشراف اسپانيا بر تنگه جبل الطارق، به عنوان شاهراه ورودى به درياى مديترانه، مى‌توانست در جنگ احتمالى آينده در اروپا، نقش قاطعى ايفا كند. بدين سان، جبهه متحد فاشيست، با مداخله آشكار در جنگ داخلى اسپانيا، امكان پيروزى طرفداران خود را افزايش داد. [2]

موضع دولتهاى انگليس و فرانسه: اينك نوبت كشورهاى مبتنى بر نهادهاى دموكراسى بود كه چگونه از جمهورى نوپاى اسپانيا حمايت به عمل آورند. محافظه‌

[1] تاريخ اسپانيا، كالمت، ص 421-429.

[2] بحرانهاى قرن بيستم، رونوون، ج 2، ص 130-144.