حدودى برابر بود، بگونه‌اى كه نمى‌توان هيچ يك را پيروز ناميد.

جبهه شمال آفريقا: جنگ در شمال آفريقا در سرزمينهاى مستعمراتى مصر، ليبى و اتيوپى بين ارتشهاى ايتاليا و انگلستان در جريان بود. شكست اوليه ايتاليا در صحنه‌هاى نبرد، موجب اعزام قواى تازه نفس از سوى آلمان به اين منطقه شد. هر چند شكست در ليبى جبران شد، اما در اتيوپى، ارتش هايله سلاسى، امپراتور مخلوع اين كشور، از هنگام لشكر كشى ايتاليا در سال 1935، با حمايت انگليسيها دوباره كنترل كشور را به دست گرفت.

منطقه بالكان: نبرد در بالكان، ابتدا با اولتيماتوم ايتاليا به يونان شروع شد. دفاع يونانيها در برابر ارتش ايتاليا بسيار دليرانه بود و انگلستان با اعزام نيروى كمكى به يونان، سعى در حفظ اين خاكريز دفاعى در بالكان داشت. ارتش آلمان نازى براى پشتيبانى از ايتاليا، وارد عمل شد. ابتدا رومانى فتح گرديد، آنگاه بلغارستان به اتحاد دولتهاى محور پيوست، سپس مقاومت يوگسلاوى در هم شكسته شد و با ورود نيروى آلمانى به يونان، شكست در پيش روى آنان نمودار گشت. بدين ترتيب، فتح منطقه بالكان در سال 1941، امكان عمليات موفقيت‌آميز بر ضد اتحاد شوروى از جانب آلمان را تا حدود زيادى آسان مى‌كرد.

مرحله دوم جنگ (1941- 1943)

نبرد در سال 1941، چهره ديگرى پيدا كرد. پاى نيروهاى نوين به ميدان كارزار كشيده شد و متحدان ديروز- آلمان و شوروى- به عنوان حريفان امروز، در مقابل يكديگر قرار گرفتند. ژاپن و آمريكا در اقيانوس آرام رو در روى هم ايستادند و جنگ، بطور واقعى، معناى جهانى و بين‌المللى به خود گرفت.

تهاجم آلمان به شوروى: عمليات «بار باروسا» [1]در 22 ژوئن 1941 آغاز شد. هيتلر در اين يورش جديد، 000، 200، 3 سرباز، دو هزار هواپيما و 3500 تانك را به حركت درآورد. ارتشهاى رومانى، فنلاند، مجارستان و ايتاليا نيز به كمك هيتلر شتافته بودند، زيرا دو كشور نخست، طى سالهاى قبل، مورد تجاوز ارتش سرخ قرار گرفته بودند و

[1]BarBaroso -