جهالت خوارج بارزترين ويژگى آنها بود، بدين خاطر در جنگ صفين فريب نيرنگ «معاويه» و «عمرو بن عاص» را خوردند و على عليه السلام را از پيروزى بازداشتند.

آنان گروهى تنگ‌نظر و احساساتى بودند و اسلام و مسلمانى را در انديشه‌هاى نادرست خود محصور نموده بودند و ديگر مسلمانان را كه عقايد آنها را نمى‌پذيرفتند، كافر و جهنمى پنداشته، خونشان را مباح مى‌شمردند.

چگونگى پيدايش خوارج‌

يكى از زمينه‌هاى پيدايش خوارج، دسيسه‌اى بود كه معاويه در آخرين روزهاى جنگ صفين به كار برد. جنگ، روزهاى آخر خود را پشت سر مى‌گذاشت؛ فرماندهان دلاور لشكر على عليه السلام با چند يورش شجاعانه، مقاومت سپاه معاويه را درهم شكستند و خود را به قرارگاه دشمن رسانيده، با وجود خستگى زياد، نبرد را براى درهم كوبيدن مركز فرماندهى دشمن تا فرا رسيدن شب ادامه دادند.

معاوية بن ابى‌سفيان كه خطر شكست حتمى را احساس مى‌كرد، عمرو بن عاص را طلبيد و از او راه چاره خواست. عمرو بن عاص گفت: اى معاويه سپاه تو در مقابل لشكر على عليه السلام تاب مقاومت ندارند، زيرا آنان براى هدفى مقدس مى‌جنگند. تنها يك راه براى تو باقى مانده و آن اين است كه دستور دهى قرآن‌ها را بالاى نيزه‌ها كنند و آنان را به حكميت قرآن دعوت كنى، چرا كه اين كار تو از دو حال خارج نيست يا آنان مى‌پذيرند و ما از شكست قطعى نجات مى‌يابيم يا نمى‌پذيرند ولى اختلاف ميان آنان ايجاد خواهد شد و آتش‌