دورى نما تا خدا درهاى رحمتش را به روى تو بگشايد و پاداش فرمانبردارى‌اش را به تو ارزانى دارد و آنچه را به حاجتمندان مى‌دهى با خوشرويى بده و اگر حاجتشان را هم برآورده نمى‌كنى، با مهربانى از آنان عذرخواهى كن. [1]

حكومت وسيله است، نه هدف‌

اميرمؤمنان عليه السلام حكومت را به عنوان يك هدف نمى‌ديد، بلكه آن را وسيله و ابزارى براى احياى حق و جلوگيرى از باطل مى‌دانست. از اين رو، هنگامى كه «ابن‌عباس» در محلى نزديك بصره به نام «ذى‌قار» بر آن حضرت وارد شد و امام مشغول وصله كردن كفش كهنه‌اش بود، فرمود:

به خدا سوگند اين كفش كهنه براى من از حكومت بر شما محبوب‌تر است، مگر اين‌كه به وسيله آن حقى را پابرجا يا از باطلى جلوگيرى كنم. [2]

همچنين آن حضرت هدف خود را از پذيرش حكومت بعد از «عثمان» تأمين عدالت اجتماعى دانسته و فرمود:

سوگند به خدايى كه دانه را شكافت و انسان‌ها را آفريد، اگر آن جمعيت (براى بيعت با من) حاضر نمى‌شدند و با يارى ايشان حجّت بر من تمام نشده بود، و اگر نبود پيمانى كه خداوند متعال از دانشمندان گرفته كه بر شكمبارگى ظالم و گرسنگى مظلوم راضى نشوند، هرآينه مهار شتر خلافت را روى كوهانش انداخته و آخرش‌

[1] - نهج‌البلاغه، فيض الاسلام، نامۀ 53، ص 1021

[2] - همان، خطبۀ 33، ص 111