جريان قتل عثمان را عليه آن حضرت عَلَم خواهند كرد. وگرنه چنانچه واقعاً خواستار خونخواهى عثمان مى‌بودند، بايد تا رسيدن به نتيجه در مدينه مى‌ماندند نه آن‌كه تقاضاى حكومت بصره و كوفه را مطرح كنند.

يك احتمال بسيار قوى‌تر اين است كه چنان كه گفتيم، طلحه و زبير در قتل عثمان دست داشتند. اينان از آن رو قصاص قاتلان عثمان را مطرح كردند كه خود را تبرئه كنند و عدم دخالت خودشان را ثابت كنند وگرنه چنان كه از اين پس خواهيم گفت، طلحه در ماجراى قتل عثمان خود را گناهكار مى‌دانست و شركت خود در جنگ جمل را به منزله توبه تلقى مى‌كرد.

به هر حال، عايشه و تعداد زيادى از بنى‌اميه كه در دستگاه عثمان جزو مقرّبان بودند از ترس آن‌كه اموال به غارت برده، از آنها بازپس گرفته شود، پس از پيروزى انقلاب به نقاط گوناگون و از جمله شهر مكه گريختند. [1] احتمال بسيار قوى مى‌رود كه آنها مكه را به اين دليل انتخاب كردند كه حرم امن الهى بود و تا زمان جمع‌آورى نيروى كافى در امان بودند. طلحه و زبير نيز به فراريان پيوستند و حزب ناكثين كامل شد و مقدمات جنگ جمل فراهم گرديد.

حال در اينجا اين سؤال پيش مى‌آيد كه طلحه و زبير با آن سوابق درخشانى كه داشتند، به چه علت در مقام مخالفت با اميرمؤمنان عليه السلام برآمدند؟ پاسخ آن بسيار روشن است: دنيادوستى و حب رياست. روزگار عوض شده بود. و طلحه و زبير ديگر آن چهره‌هاى سابق دوران پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم نبودند. آن دو اينك به مالكان ثروتمندى تبديل شده بودند كه‌

[1] - الجمل، ص 119