پا داشتن عدل پذيرفته است.

او با شناختى كه از امير مؤمنان عليه السلام داشت مى‌دانست علاوه بر اين كه بايد از حكومت شام چشم بپوشد اموالى را نيز كه در طول مدت حكومت عثمان اندوخته بايد به بيت‌المال برگرداند و باقيمانده عمر خود را همچون يك فرد عادى در گوشه‌اى سپرى كند و اين مطلب براى او قابل تحمّل نبود. از اين رو، وى در طول حكومت خود در «شام» به عنوان كارگزار و نماينده حكومت مركزى رفتار نمى‌كرد؛ بلكه اساس و بنيان يك حكومت مستقلّ را براى خويش پى‌ريزى كرده بود تا بتواند طبق دلخواه خود بر مردم سلطنت كند و حتى در خاندان خويش براى فرزندانش به ارث بگذارد.

- شورش ناكثين‌

شورش «ناكثين» راه را براى خونخواهى عثمان باز كرد و گرنه براى معاويه دشوار بود كه بتواند اتحاد كلمه‌اى كه ميان مسلمانان به وجود آمده و نظم و آرامشى كه بر اغلب مناطق اسلامى حكم‌فرما شده بود، بر هم زند و جرأت مقابله با تمام مسلمانان را پيدا كند؛ ولى جنگ جمل و نتايج ناگوارى كه به دنبال داشت اين سدّ عظيم را شكست و راه را براى طغيان معاويه گشود.

- استناد به كار خلفاى پيشين‌

موضوع ديگرى‌كه معاويه با آن، كار خود را توجيه مى‌كرد اين بود كه مى‌گفت: خلفاى پيشين بر حضرت على عليه السلام سبقت گرفتند و مسلمانان نيز حكومت آنان را پذيرفتند. من نيز از روش آنان پيروى مى‌كنم. چنان‌كه ضمن نامه‌اى به «مُحَمّدِ بْنِ ابى بَكْر» نوشت:

پدرت و عمر اوّلين كسانى بودند كه با خلافت على [عليه السلام‌] مخالفت كردند و حقّ او را گرفتند. بر كرسى خلافت تكيه زدند بدون اين كه‌